Aktualności
Teatralne podsumowania roku 2020 – spektakle Narodowego wśród najlepszych!
25/01/2021
Czas był niezwykle trudny – to zgodny głos krytyków, którzy podsumowują działalność teatrów w 2020 roku. Większość recenzentów w swoich – jak podkreślają – „subiektywnych” rankingach uwzględnia teatralne propozycje online oraz transmisje premier na platformach internetowych.
Jednak mimo dwukrotnego zamknięcia instytucji kultury powstało wiele nowych przedstawień na żywo, wśród wysoko ocenianych są jesienne premiery Narodowego: Matka Joanna od Aniołów→ Iwaszkiewicza w inscenizacji Wojciecha Farugi, Sonata jesienna→ Bergmana w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego oraz Woyzeck→ Büchnera przygotowany przez Piotra Cieplaka w lutym 2020 roku.
W „teatralnej dwunastce” najlepszych spektakli roku 2020 Wiesław Kowalski, redaktor naczelny portalu Teatr dla Wszystkich przyznaje pierwsze miejsca w rankingu Sonacie jesiennej i Matce Joannie od Aniołów.Zauważa, że w porównaniu ze scenariuszem Bergmana w teatralnej formie Sonaty... „dotkliwiej wybrzmiewają wszystkie problemy związane z sensownością budowanych między ludźmi relacji i spięć, jakie w trakcie ich stwarzania się pojawiają”.
W Matce Joannie... dostrzega kompozycyjną czystość, konsekwencję stylistyczną, rezygnację z rodzajowości, nierutynowe prowadzenie aktorów. Pisze o „wyjątkowości tego teatralnego dzieła, dojmująco opowiadającego o naszym «tu i teraz». I w tym tkwi jego siła i piękno”.
Na zdjęciu: Danuta Stenka (Charlotta) w Sonacie jesiennej Ingmara Bergmana w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego. Fot. Krzysztof Bieliński
Mianem „spektakli 2020” określa oba przedstawienia także Tomasz Domagała w swoim recenzenckim blogu Domagała się Kultury. Sonata jesienna to spektakl „świetnie zaadaptowany, wyreżyserowany, zwizualizowany i zagrany”, a Matka Joanna... – „teatr głęboki i wielopoziomowy, jakiego dawno w Warszawie nie było”. Wojciech Faruga został wyróżniony za reżyserię tego przedstawienia – „…prawdziwe i poruszające! Brawo!”.
W kategoriach dotyczących gry aktorskiej Tomasz Domagała stawia na pierwszym miejscu kreację Danuty Stenki w roli Charlotty w Sonacie jesiennej – „stało się to, co w teatrze najważniejsze: katharsis. Każdy, kto był i widział, zapamięta twarz Stenki na zawsze. Simply the best!”.
W Matce Joannie od Aniołów krytyk docenił Karola Pochecia, który jako ksiądz Suryn stworzył „znakomitą rolę, pełną zaangażowania i niezwykłego oddania się postaci”. Wśród najlepszych aktorek drugoplanowych na słowa uznania zasłużyła Edyta Olszówka (Małgorzata w Matce Joannie...) – „Olszówka wie, co gra. Jest w niej jakiś rozedrgany, acz pełen spokoju liryzm, na twarzy ma lekki uśmiech, który w znakomity sposób maskuje jej tajemnicę”.
W obu przedstawieniach Tomasza Domagałę zachwyciły także kostiumy według projektów Mirka Kaczmarka (Sonata jesienna) i Konrada Parola (Matka Joanna...).
Najlepszy spektakl 2020 roku według Piotra Zaremby (TVP Tygodnik) to Matka Joanna od Aniołów – „...jest zarazem popisem perfekcji w aranżowaniu scen, w budowaniu metafor scenicznym ruchem, w generowaniu nastroju, wreszcie w równym, niezwykle gęstym aktorstwie, co symbolizuje powrót na scenę po siedmiu latach przerwy Małgorzaty Kożuchowskiej w roli tytułowej”.Konsekwentnie w tym podsumowaniu tytuł najlepszej aktorki przypada Małgorzacie Kożuchowskiej (Joanna), zaś najlepszego aktora – Jarosławowi Gajewskiemu „w roli szlachetki Wołodkowicza, wścibskiego, wdzierającego się w cudze życie, bywa że brutalnego, ale przede wszystkim przedrzeźniającego świat”.
Piotr Zaremba wyznaczył też kategorię „piękny start”, chwaląc Zuzannę Saporznikow i jej kreacje: Ewy w Sonacie jesiennej oraz Marii w Woyzecku Büchnera w reżyserii Piotra Cieplaka.
Aktorka dołączyła do zespołu Teatru Narodowego w 2019 roku.
Na zdjęciu: Adam Szczyszczaj (Egzorcysta), Małgorzata Majerska (Zakonnica), Aleksandra Baj (Zakonnica), Jarosław Gajewski (Wołodkowicz), Małgorzata Kożuchowska (Joanna), Malwina Laska (Zakonnica), Anna Bieżyńska (Zakonnica) w Matce Joannie od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Wojciech Farugi. Fot. Magda Hueckel
O najlepszych spektaklach – „olśnieniach teatralnych 2020 roku” pisze również Tomasz Miłkowski na stronie Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych AICT Polska. Tutaj, wśród wyróżnionych tytułów, znalazły się: Matka Joanna od Aniołów i Woyzeck. 
Zdaniem Tomasza Miłkowskiego w inscenizacji Farugi postaci naznaczone są „silną, udzielającą się widzom emocjonalnością”, a przedstawienie „stoi aktorstwem, sugestywną scenografią i zdyscyplinowanym rytmem, w którym bohaterowie zmierzają do zguby”.Woyzeck wyreżyserowany przez Piotra Cieplaka to według krytyka „niezwykły, poetycki spektakl”, w którym reżyser tworzy „emocjonalne sceny rozpięte między snem i brutalnością”, nadając „mrocznemu kryminałowi formę przypowieści o daremnych ludzkich marzeniach”.
Na liście dwudziestu "naj" w kulturze w 2020 r, Jacek Górecki (ElleMan) umieścił tylko dwa spektakle teatralne, w tym inscenizację Woyzecka. „Niewiele w polskim teatrze mogliśmy zobaczyć w tym roku, niewiele też mnie dotknęło tak jak teatr Piotra Cieplaka, zresztą nie po raz pierwszy reżyser [...] skradł moją duszę. Duszę świata, która podobnie jak w spektaklu na podstawie tekstu Buchnera cierpi, boryka się z melancholią i sypie kawałek po kawałku. Tutaj wygrał zespół, a o taki dzisiaj niełatwo!”.
Na zdjęciu: na pierwszym planie – Zuzanna Saporznikow (Maria), Cezary Kosiński (Woyzeck), na drugim planie – Jakub Gawlik (Muzykant), Mariusz Benoit (Dziad) w Woyzecku Georga Büchnera w reżyserii Piotra Cieplaka. Fot. Krzysztof Bieliński
RANKINGI
Wiesław Kowalski, „Teatr dla Wszystkich” – czytaj więcej →
- Tomasz Domagała, „Domagała się Kultury” – czytaj więcej →
Piotr Zaremba, „TVP Tygodnik” – czytaj więcej →
Tomasz Miłkowski, AICT Polska – czytaj więcej →
Na zdjęciu: Karol Pocheć (Suryn), Małgorzata Kożuchowska (Joanna) w Matce Joannie od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Wojciech Farugi. Fot. Magda Hueckel
