Aktualności
Trzeba iść za gwiazdami – premiera „Śniegu” Stanisława Przybyszewskiego
15/03/2021
Anna Gryszkówna przygotowała inscenizację Śniegu→, młodopolskiego dramatu Stanisława Przybyszewskiego. Przedstawienie powstało na Scenie Studio. Premiera odbyła się 12 marca.
Zdjęcie promocyjne Śniegu; na zdjęciu: Marta Wągrocka. Fot. Maciej Landsberg, koncepcja: Elipsy
W wystawionym po raz pierwszy w 1903 roku realistyczno-symbolicznym dramacie Stanisława Przybyszewskiego sprzeczności, które targają człowiekiem, stają się parabolą odwiecznej ludzkiej tęsknoty za wewnętrznym spełnieniem. Rozgrywająca się w mroźnej zimowej scenerii historia o małżeństwie Bronki i Tadeusza, goszczących w ich majątku – Ewie oraz Kazimierzu, bracie Tadeusza jest jednocześnie obrazem podążania za nieodgadnionym, czymś, co człowieka przerasta i nie mieści się w codziennym realnym życiu. „Są takie gwiazdy, które rwą, ciągną, szarpią człowieka – mówi Bronka – trzeba iść za nimi wzwyż ku niebu, w dół ku otchłani; wszerz po wszystkich oceanach, ale trzeba iść za nimi, trzeba…”
Na scenie Studio powstała opowieść o miłości i pożądaniu, które ujawniają się w skomplikowanych międzyludzkich związkach. Intensywność relacji, uwikłanie w namiętności, zmaganie z podskórnymi tęsknotami sprawiają, że do głosu dochodzą siły, pozwalające człowiekowi przekroczyć granice realności. „W dramatach modernistycznych jest ogromny materiał dla aktorów – przeciekawa opowieść psychologiczna, świetnie zaobserwowane relacje damsko-męskie – podkreśla reżyserka. – Bardzo chciałam porzucić myślenie o postaci: dobra – zła, szlachetna – nieszlachetna, uczciwa – podła. Nie ma łatwych ocen. Bohaterowie »uruchamiają się« ze swoją mową ciała, wrażliwością, intuicją, traumami i ukrywanymi pragnieniami. Tęsknota jest uczuciem bliskim każdej z postaci, a jednocześnie dla każdej z nich jest czymś innym. Każe dostępować kolejnych poziomów wtajemniczenia. Następuje ewolucja duchowa, czy intelektualna” (rozmowa z Anną Gryszkówną →).
Aleksandra Weder Sawicka w tekście Kruki na śniegu zamieszczonym w programie spektaklu pisze: „Utwory sceniczne Przybyszewskiego spowite są gęstą mgłą unoszącego się nad nimi, tak charakterystycznego dla epoki Młodej Polski, fatalizmu. Postacie dramatów uwikłane są w obustronną zależność i wydaje się, że nic poza śmiercią nie może ich z tego wyzwolić”. Współczesny stan ducha utkany z młodopolskich drgnień duszy – w przedstawieniu, w którym znajdują się również fragmenty Księgi Koheleta oraz Metamorfoz albo Złotego osła Apulejusza, padają pytania podstawowe: jak precyzyjnie zdefiniować swoje pragnienia i dążenia, jak osiągnąć szczęście i spełnienie? W inscenizacji w reżyserii Anny Gryszkówny w roli Bronki oglądamy Dominikę Kluźniak, Ewą jest Patrycja Soliman, Siostrą/Makryną – Marta Wągrocka. W roli Tadeusza – Oskar Hamerski, Kazimierza gra Henryk Simon. Scenografię zaprojektowała Martyna Kander, muzykę skomponował Michał Lamża. Za reżyserię światła odpowiada Karolina Gębska, autorką projekcji wideo jest Jagoda Chalcińska.
Na zdjęciu: Oskar Hamerski (Tadeusz), Marta Wągrocka (Siostra/Makryna), Dominika Kluźniak (Bronka) w Śniegu Stanisława Przybyszewskiego w reżyserii Anny Gryszkówny. Premiera w Teatrze Narodowym na scenie Studio 12 marca 2021. Fot. Krzysztof Bieliński
* Aleksandra Weder Sawicka, Kruki na śniegu (tekst zamieszczony w programie przedstawienia)
Śnieg Stanisława Przybyszewskiego w reżyserii Anny Gryszkówny | premiera 12 marca 2021 na Scenie Studio
