Aktualności

Adam Hanuszkiewicz – 100. rocznica urodzin



16 czerwca mija setna rocznica urodzin Adama Hanuszkiewicza (1924–2011) – aktora, reżysera, dyrektora Teatru Narodowego, twórcy legendarnej inscenizacji Balladyny.




Na zdjęciu: na pierwszym planie –  Adam Hanuszkiewicz w roli Kreona, na drugim planie – Kazimierz Opaliński jako Tyrezjasz w Antygonie Sofoklesa w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Premiera w Teatrze Narodowym 11 stycznia 1973.
Fot. Renard Dudley / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego

 

„Jestem cyrk, pajac, linoskoczek. Staję na głowie, żeby się podobać” – mówił o sobie bez wstydu. Do teatru odważnie wprowadził środki, których nauczył się w telewizji (był jednym z pierwszych twórców teatru telewizji): sposób operowania światłem, kadrowanie i dynamiczny montaż poszczególnych scen. Uważał, że teatr jest sztuką niezależną, gdzie reżyser może interpretować literaturę według swojego upodobania. W efekcie mnożył efektowne pomysły inscenizacyjne, które często dominowały nad całością przekazu. Inspiracji szukał w kulturze popularnej, a zastosowane środki teatralne trafiały skutecznie w oczekiwania masowej widowni drugiej połowy lat sześćdziesiątych i – przede wszystkim – siedemdziesiątych XX wieku.   


„O kształcie teatru Hanuszkiewicza-inscenizatora klasyki rozstrzygał nie sam ich wybór, tylko sposób realizacji, który stawał się pierwszą przyczyną kontrowersji, powtarzających się regularnie przy okazji kolejnych premier – pisała Barbara Osterloff*. – Hanuszkiewicz mówił, że robi teatr, a nie literaturę i rzeczywiście demonstracyjnie posługiwał się bogatym instrumentarium teatru, w którym na równi ze słowem miejsce uprzywilejowane zajmowała muzyka i szeroko rozumiany ruch sceniczny (fechtunek, taniec czy pantomima)”.  

Od początku sezonu 1968/1969 do 1 stycznia 1983 był dyrektorem Teatru Narodowego, sprawując jedną z najdłuższych dyrekcji w historii tej instytucji. W tym czasie na scenie przy placu Teatralnym powstało wiele inscenizacji opartych na kanonie polskiej i światowej klasyki, i nie była to tylko literatura dramatyczna. Hanuszkiewicz inscenizował polskich romantyków (Zygmunta Krasińskiego, Adama Mickiewicza, Aleksandra Fredrę), ostentacyjnie ich unowocześniając. To wtedy powstały jego najgłośniejsze inscenizacje utworów Juliusza Słowackiego: Kordian, gdzie za szczyt Mont Blanc, na którym tytułowy bohater wygłasza swój monolog, posłużyła drabina; adaptacja poematu Beniowski oraz Balladyna, w której Bożena Dykiel jako Goplana wjeżdżała na scenę na motocyklu Honda, a scenę bitwy rozegrano przy użyciu mechanicznych zabawek. Wystawiał również klasykę obcą – dramaty Shakespeare’a (Hamlet, Makbet), Czechowa (Trzy siostry, Płatonow), Gogola (Rewizor).

Na zdjęciu: Bożena Dykiel jako Goplana w Balladynie Juliusza Słowackiego w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Premiera w Teatrze Narodowym 8 lutego 1974.
Fot. Renard Dudley / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego
Na zdjęciach:
 – po lewej:
Jerzy Kamas (Car) i Andrzej Nardelli (Kordian) w Kordianie Juliusza Słowackiego w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Premiera w Teatrze Powszechnym w Warszawie 30 stycznia 1970 (od 4 marca 1970 w Teatrze Narodowym).
Fot. Franciszek Myszkowski / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego
 – po prawej:
Anna Chodakowska (Antygona) i Adam Hanuszkiewicz (Kreon) w Antygonie Sofoklesa w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Premiera w Teatrze Narodowym 11 stycznia 1973. 
Fot. Renard Dudley / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego




W 1973 Hanuszkiewicz otworzył nową scenę Teatru Narodowego – Teatr Mały. Pierwszą premierą była Antygona Sofoklesa, do której zaangażował cały rocznik ówczesnych studentów PWST. Na tej samej scenie wystawił Miesiąc na wsi Turgieniewa, gdzie elementem scenografii była autentyczna trawa, po której przechadzały się prawdziwe charty.
Jego oryginalne pomysły na interpretację wielkiej literatury potrafiły przyciągnąć do Teatru Narodowego masową publiczność, ale bulwersowały część krytyki, która nie mogła Hanuszkiewiczowi darować upraszczania klasyki – szczególnie pod szyldem Teatru Narodowego. „Chcemy, czy nie – notowała Magdalena Raszewska** – właśnie dyrekcja Hanuszkiewicza była tym okresem w historii Teatru Narodowego, gdy miał on rzeczywistego partnera w publiczności. Może nie był wtedy Teatrem Narodowym, ale był teatrem narodu”.

Na zdjęciu: Krzysztof Kolberger w roli Bielajewa, Zofia Kucówna jako Natalia Pietrowna i Jan Machulski jako Rakitin w Miesiącu na wsi Iwana Turgieniewa w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Premiera w Teatrze Narodowym 23 maja 1974.
Fot. Renard Dudley / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego
*Barbara Osterloff, Zjawisko Hanuszkiewicz w: Teatr Narodowy. Kronika. Sezon 2011/2012, Warszawa 2012
**Magdalena Raszewska, Teatr Narodowy 1949–2004, Warszawa 2005




 

     

  • Repertuar styczeń – marzec

    Anna Grycewicz (Astrolog) w FAUŚCIE Johanna Wolfganga Goethego w reżyserii Wojciecha Farugi. Fot. Marta Ankiersztejn / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego

    W lutym premiera familijnego spektaklu Piekło – Niebo Marii Wojtyszko w reżyserii Jakuba Krofty, ponadto wśród wielu tytułów: Faust, Opowieści Lasku Wiedeńskiego i Feblik.




  • TEATR DLA SENIORÓW I STUDENTÓW

    Bilety w cenie od 30 do 50 zł – wiele propozycji w repertuarach od stycznia do marca. Na jeden dokument uprawniający do zniżki przysługują dwa bilety w cenach promocyjnych.

  • Vouchery do Teatru Narodowego

    Długoterminowe vouchery do Teatru Narodowego to doskonały podarunek. Są dostępne online oraz w kasach Teatru. 

  • Księgarnia internetowa Teatru Narodowego

    W ofercie publikacje poświęcone dziejom teatru i jego twórcom oraz plakaty. Wiele propozycji wydawniczych w bardzo atrakcyjnych cenach!

  • Recenzje po premierze INNYCH ROZKOSZY

    „Jacek Głomb tym wysmakowanym spektaklem raz jeszcze dowodzi, że ma do Pilcha rękę”, „przedstawienie na wskroś uniwersalne” – piszą krytycy.

  • Ekscesy i ból istnienia | premiera INNYCH ROZKOSZY

    Nieugaszone pożądania, ekstrawagancje, ekscesy i dopadający nas, od czasu do czasu, bólu istnienia. Mistrzowska proza Pilcha w scenicznej interpretacji Jacka Głomba.

  • Prowokacja z przytupem. Rozmowa z Jackiem Głombem

    Jacek Głomb inscenizuje Inne rozkosze Pilcha. „Ten tekst jest niepoprawny politycznie – mówi reżyser – nie ma w nim żadnej poprawności, jest za to prowokacja z przytupem”. 

  • Jan Englert – 60 lat na scenie!

    Jubilatowi życzymy kolejnych wspaniałych artystycznych wyzwań i nieustającej wiary w teatr! Zachęcamy do obejrzenia materiału wideo.

     

  • Edukacja w Teatrze Narodowym

    Edukacja w Teatrze Narodowym – wycieczka po teatrze  „Scena nie jedna”. Fot. Marta Ankiersztejn / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego

    Edukacja w Teatrze Narodowym: lekcje teatralne, KLASA TN – projekt realizowany w partnerstwie ze szkołami podstawowymi i średnimi. 

  • Andrzej Łapicki – wspomnienie w stulecie urodzin aktora

    11 listopada wspominamy Andrzeja Łapickiego, legendarnego aktora Teatru Narodowego, rektora warszawskiej Akademii Teatralnej i prezesa ZASP-u, w stulecie jego urodzin.  

  • Rozmowa z Julią Holewińską i Wojciechem Farugą

    Przed premierą Fausta: „Ten dramat boleśnie nakłuwa ludzką kondycję” – mówi reżyser, Wojciech Faruga. „Opowiadamy o przemocy i rozpadzie świata” – podkreśla Julia Holewińska, dramaturżka. 

  • Współczesna odyseja | premiera FAUSTA

    Indywidualne doświadczanie świata, podróż przez historię współczesną i archiwa naszej pamięci – Faust Goethego w reżyserii Wojciecha Farugi i dramaturgii Julii Holewińskiej.

  • Anna Seniuk – 60 lat na scenie!

    Świętujemy 60-lecie debiutu Anny Seniuk! Zachęcamy do obejrzenia materiału wideo, który przygotowaliśmy z okazji jubileuszu wspaniałej artystki.

  • Premiery sezonu 2024/2025

    Światowa klasyka i polska współczesność! Sezon 2024/2025 w Teatrze Narodowym oprze się na tych dwóch przeciwległych filarach. 

  • Mariusz Benoit z Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza!

    Mariusz Benoit został uhonorwany Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę Estragona w Czekając na Godota w reżyserii Piotra Cieplaka. Serdecznie gratulujemy!

  • Maryla Zielińska z Nagrodą Komitetu Nauk o Sztuce PAN

    Maryla Zielińska za książkę To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego otrzymała Nagrodę Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Autorce składamy serdeczne gratulacje! 

  • PCHŁA SZACHRAJKA – 250 spektakl!

    Pchła Szachrajka będzie łobuzować na scenie po raz 250! 1 grudnia 2024 zagramy jubileuszowy spektakl na podstawie utworu Jana Brzechwy w reżyserii Anny Seniuk.

  • Piotr Cieplak z Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida

    Piotr Cieplak za reżyserię Czekając na Godota został uhonorowany Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida. Serdecznie gratulujemy!

  • Teatr Narodowy w ankiecie miesięcznika TEATR

    W podsumowaniu miesięcznika „Teatr” Najlepszy, najlepsza, najlepsi w sezonie 2023/2024 zostały wymienione spektakle oraz twórczynie i twórcy Teatru Narodowego.

  • Czas ekstremalny | premiera FEBLIKA

    Rzeczywistość realna i magiczna zarazem, dojrzewanie w dusznej wspólnocie, pojemny świat metafory. Feblik – premiera odbyła się 14 czerwca.

  • Widzieć jaśniej. Rozmowa z Leną Frankiewicz

    Reżyserka pracuje nad Feblikiem. „Młodość jest zawsze «bardziej», widzi jaśniej – podkreśla. – Główna bohaterka, dojrzewająca Mania potrafi bezpardonowo obnażyć obłudę świata”.

  • 85. rocznica urodzin Jerzego Grzegorzewskiego

    29 czerwca przypada 85. rocznica urodzin Jerzego Grzegorzewskiego (1939–2005) – wizjonera teatru, reżysera, dyrektora Teatru Narodowego w latach 1997–2003.

  • Adam Hanuszkiewicz – 100. rocznica urodzin

    16 czerwca 2024 minęła setna rocznica urodzin Adama Hanuszkiewicza (1924–2011) – aktora, reżysera, dyrektora Teatru Narodowego, twórcy legendarnej inscenizacji Balladyny.

  • „KLASA TN. Pierwszy dzwonek” – finał 3. edycji projektu!

    Odbyły się pokazy wieńczące 3. edycję projektu „KLASA TN. Pierwszy dzwonek” z udziałem uczennic i uczniów SP nr 75 im. Marii Konopnickiej w Warszawie.

    .

  • „KLASA TN. Drugi dzwonek” – finał 3. edycji projektu!

    Za nami finał 3. edycji projektu „KLASA TN. Drugi dzwonek” z udziałem uczennic i uczniów LXIV LO im. Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacego”.

  • 100. rocznica urodzin Kazimierza Dejmka

    Reżyser, dyrektor Teatru Narodowego, twórca historycznej inscenizacji Dziadów, wybitna osobistość świata teatru – 17 maja 2024 mija 100. rocznica urodzin Kazimierza Dejmka. 

  • Maryla Zielińska laureatką Nagrody PTBT!

    Maryla Zielińska laureatką Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych za To. Biografię Jerzego Grzegorzewskiego, książkę wydaną przez Teatr Narodowy. Serdecznie gratulujemy! 

  • Trzytomowa publikacja o Jerzym Grzegorzewskim

    Publikacja o Jerzym Grzegorzewskim dostępna w naszej księgani internetowej. Przedstawiamy dźwiekowy zapis spotkania poświęconego wydawnictwu.

  • Jerzy Radziwiłowicz z Nagrodą im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego

    Jerzy Radziwiłowicz został uhonorowany Nagrodą im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego za kreacje aktorskie na deskach Teatru Narodowego. Serdecznie gratulujemy!

  • Skaliste wybrzeża | premiera GRY SNÓW

    Wędrówka przez życie i rozpoznanie dzisiejszego losu – premiera Gry snów Strindberga w reżyserii Sławomira Narlocha odbyła się 13 kwietnia.

  • PODRÓŻ | rozmowa ze Sławomirem Narlochem

    „Podążając za everymanem, chcemy odnaleźć sensy tej nieprzewidywalnej moralitetowej wędrówki” – mówi Sławomir Narloch, reżyser Gry snów. 

  • Ewa Wiśniewska – 60 lat na scenie!

    Ewa Wiśniewska obchodzi jubileusz 60-lecia pracy artystycznej. Wybitna aktorka została uhonorowana Złotym Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. Gratulujemy!

  • DUSZYCZKA – wspomnienie

    30 stycznia 2024 minęło 20 lat od premiery Duszyczki Różewicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Zapraszamy do obejrzenia filmowego zapisu wspomnień!

  • SZTUKA ROZMOWY. Podcast Teatru Narodowego

    Jak buduje się artystyczne relacje? Rozmowy z aktorkami i aktorami Teatru Narodowego. Zapraszamy do słuchania!

  • Heroizm trwania | premiera CZEKAJĄC NA GODOTA

    Trwanie – uparte i heroiczne. Premiera Czekając na Godota Samuela Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka odbyła się 9 grudnia na Scenie Studio. 

  • Rozmowa z Piotrem Cieplakiem

    „Wszystko, co człowiek może zrobić – złorzecząc, przeklinając, wściekając się, to jednak… czekać” – mówi Piotr Cieplak o pracy nad Czekając na Godota Becketta. 

  • PCHŁA SZACHRAJKA – 10 lat od premiery!

    6 grudnia 2023 mija 10 lat od premiery Pchły Szachrajki Jana Brzechwy w reżyserii Anny Seniuk! Zapraszamy do obejrzenia materiału o tym wyjątkowym, łobuzerskim spektaklu.


  • Stawiany na pomnikach i przed sądem

    Fredro. Rok Jubileuszowy w reżyserii Jana Englerta – premiera odbyła się 1 grudnia. W roku 2023 świętowaliśmy 230 rocznicę urodzin komediopisarza.

  • WYKŁADY OTWARTE Teatru Narodowego online (audio)

    Wykłady Teatru Narodowego online dotyczące badań nad twórczością wielkich osobowości polskiej kultury.

  • Spektakle Teatru Narodowego online

    Telewizyjne wersje spektakli dostępne online: Kosmos i Miłość na Krymie w reż. Jerzego Jarockiego, Śluby panieńskie i Udręka życia w reż. Jana Englerta, Daily Soup w reż. Małgorzaty Bogajewskiej.

  • Cykl POECI POLSCY online #kulturabezbarier

    Polska poezja w interpretacji Aktorów Teatru Narodowego – artystyczno-edukacyjny cykl POECI POLSCY #kulturabezbarier.

  • TEATR MÓJ WIDZĘ... – rozmowy z aktorkami i aktorami

    Kinga Ilgner rozmawia z: Anną Seniuk, Małgorzatą Kożuchowską, Gabrielą Muskałą, Janem Englertem, Jerzym Radziwiłowiczem, Marcinem Hycnarem. Partnerem cyklu jest Teatr Narodowy.

  • Cykl AKTORZY/SENIORZY

    AKTORZY/SENIORZY to filmowy cykl Leny Frankiewicz, na który składają się rozmowy o teatrze z seniorkami i seniorami zawodu aktorskiego. Teatr Narodowy jest partnerem projektu.

     

  • Teatr Narodowy w Google Cultural Institute

    Wystawę o burzliwych dziejach Narodowej Sceny można oglądać w sieci. Wystawa „250 lat Teatru Narodowego” w Google Cultural Institute.

Korzystając z serwisu internetowego Teatru Narodowego, akceptujesz zasady Polityki prywatności oraz wyrażasz zgodę na używanie plików cookies. Plik cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej na temat cookies, kliknij tutaj.

Poniżej możesz dostosować ustawienia dotyczące plików cookies:

  Zezwól na przechowywanie danych reklamowych.

  Zezwól na przechowywanie danych użytkownika.

  Zezwól na personalizację reklam.

  Zezwól na przechowywanie danych analitycznych.