„Poezja pedagogiki. Stanisławski według Marii Knebel i Anatolija Wasiljewa” – wykład Katarzyny Osińskiej

– wykład z cyklu COŚ TY ATENOM...?

Tegoroczny cykl wykładów w Teatrze Narodowym poświęcamy trzem legendarnym reformatorom teatru XX wieku, twórcom nowych metod aktorskich: Konstantemu Stanisławskiemu, Bertoltowi Brechtowi i Jerzemu Grotowskiemu. 
Jak ich wizje wpływają na uprawianie i rozumienie teatru dzisiaj? Czy ich propozycje inspirują współczesnych twórców? Gdzie można znaleźć nieoczywiste ślady ich działalności? 
Zaczynamy od Stanisławskiego i jego koncepcji aktorstwa. Dzieło tego rosyjskiego aktora i reżysera, współzałożyciela Moskiewskiego Teatru Artystycznego, stanowi punkt wyjścia do rozmów o przeobrażeniach sztuki teatru w ciągu ostatnich stu lat. 

Katarzyna Osińska o swoim wykładzie:
„W 2006 roku we Francji w wydawnictwie Actes Sud-Papiers ukazała się książka L'analyse-action (Analiza-działanie). Jest to wybór pism legendarnej w Rosji reżyserki Marii Knebel (1898–1985), które przygotował jej uczeń – cieszący się światową sławą, jeden z najwybitniejszych rosyjskich twórców teatru – Anatolij Wasiljew. Zważywszy na fakt, że Maria Knebel była uczennicą Konstantina Stanisławskiego i Michaiła Czechowa, można przyjąć, że propagujący jej dorobek Wasiljew jest pośrednio spadkobiercą, symbolicznym wnukiem protoplastów rosyjskiej szkoły. Ciekawe w tej historii jest to, że Wasiljew zarówno w młodości, jak i w latach dojrzałej twórczości kontestował tradycje teatru psychologicznego, zarazem jednak podkreślał wagę zgłębiania systemu Stanisławskiego. We wprowadzeniu do francuskiego wydania tekstów Marii Knebel pisał, iż to właśnie dzięki niej opanował technikę etiudy, co sprawiło, że odkrył dla siebie istotę i tajemnice reżyserii w sztuce aktora.
Wykład poświęcony będzie oddziaływaniu odkryć Stanisławskiego na niektóre obszary teatru przełomu XX i XXI wieku oraz problematyce instancji pośredniczących w przekazywaniu tradycji.”

Katarzyna Osińska – dr hab. prof. Instytutu Slawistyki PAN. 
Zajmuje się historią teatru rosyjskiego XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem nurtu studyjnego i laboratoryjnego, twórczością m.in. Jewgienija Wachtangowa, Wsiewołoda Meyerholda, Anatolija Wasiljewa. Opublikowała m.in. Klasztory i laboratoria. Rosyjskie studia teatralne: Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow (słowo/obraz terytoria, 2003), Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania transformacje (słowo/obraz terytoria, 2009).

Na zdjęciu: Konstanty Stanisławski (pierwszy z lewej) w oknie pociągu na Dworcu Głównym w Warszawie, 1934. Źródło: NAC