Aktualności

Spektakle Teatru Narodowego online

16/05/2023

Telewizyjne wersje spektakli Teatru Narodowego dostępne online: Sędziowie Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, Kosmos Gombrowicza i Miłość na Krymie Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego, Śluby panieńskie Fredry i Udręka życia Levina – realizacje Jana Englerta oraz Daily Soup Muskarii w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej. Zapraszamy przed ekrany!

• Sędziowie Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego

Jerzy Trela (Samuel), Dorota Segda (Joas) w Sędziach Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Fot. Wojciech Plewiński

Akcja Sędziów rozgrywa się w żydowskiej karczmie w Galicji Wschodniej. Temat dramatu Wyspiański zaczerpnął z gazetowej kroniki sądowej. Donosiła ona o zabójstwie popełnionym w lipcu 1899 roku przez syna karczmarza na wiejskiej dziewczynie o imieniu Jewdocha.
Pospolitej historii kryminalnej Wyspiański nadał format tragedii antycznej. Główne osoby dramatu: Samuel, Natan, Dziad, Jewdocha, mają zawiłą i ciemną przeszłość. Na długo przed rozpoczęciem akcji ich losy splotły się w tragiczny węzeł. 

„W feerii wyrafinowanych plastycznie obrazów Grzegorzewski portretuje stary świat, który odchodzi w przeszłość, a jednocześnie wypada z ram. Łączy portret żydowskiej rodziny, zgodny z wymogami antycznej tragedii, z refleksją autotematyczną, ogarniającą własny teatr i twórczość Wyspiańskiego. Zza zamglonych okien widać zbity w tańcu tłum, raz głośniej, a raz ciszej odzywa się tępa weselna muzyka. Po chwili nie ma wątpliwości – tragedia domu starego Samuela rozgrywa się gdzieś niedaleko Bronowic, zaraz przypadkiem mogą odwiedzić go zabłąkani goście Rydla. Światy się przenikają, czysta poezja miesza z brudem zbrodni. Nad wszystkim jednak góruje nuta lamentu starego ojca” – pisał Jacek Wakar („Dziennik” 2007, nr 274; recenzja w portalu e-teatr)

W 1999 roku przedstawienie i jego twórcy zostali nagrodzeni: za reżyserię Sędziów Jerzy Grzegorzewski otrzymał Nagrodę 24. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska” oraz Feliksa Warszawskiego w kategorii „najlepsza reżyseria”. Jerzy Trela za rolę Samuela został uhonorowany Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza, Nagrodą 24. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska” i Feliksem Warszawskim w kategorii „najlepsza pierwszoplanowa rola męska”. Krzysztofa Globisza za rolę Natana wyróżniono Nagrodą 24. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska”. 

Premiera w Teatrze Narodowym na Scenie przy Wierzbowej 29 stycznia 1999
Spektakl zrealizowany przez Teatr Narodowy, Polskie Wydawnictwo Audiowizualne i Agencję Filmową TVP S.A., 2007

/ Sędziowie, TVP VOD / OGLĄDAJ ONLINE

• Kosmos Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Jarockiego

Marcin Hycnar (Fuks), Robert Jarociński (Tolo), Małgorzata Kożuchowska (Lena), Zbigniew Zapasiewicz (Leon), Kamilla Baar (Lulusia), Oskar Hamerski (Witold) w Kosmosie Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Jarockiego. Fot. Stefan Okołowicz

Gombrowiczowska przypowieść o bezskutecznym poszukiwaniu sensowności świata.

Rozglądacie się dookoła i dostrzegacie dziwne szczegóły? Witold i Fuks też próbowali połączyć ślady (wróbel na drucie, strzałki na suficie, patyczek na nitce), by nadać sens otaczającej rzeczywistości. Kosmos „jest o samym stwarzaniu się tej historii, o stwarzaniu się rzeczywistości, jak ona niezdarnie, kulawo, rodzi się ze skojarzeń naszych… Kosmos wprowadza w sposób zwykły w świat niezwykły, niejako za kulisy świata”. (Witold Gombrowicz)

Jerzy Jarocki, w swoim zadziwiającym precyzją przedstawieniu, pyta „o ludzką kondycję, o samodzielność istnienia człowieka we wszechświecie, o możliwości rozpoznawania świata i możliwości twórcze człowieka”. Jerzy Juk-Kowarski stworzył w Kosmosie jedną ze swoich najlepszych scenografii. Gombrowiczowskie uniwersum zbudowane jest według modelu przestrzeni euklidesowej mieszcząc „rozpętywanie chaosu w matematycznie uporządkowanej formie”.

W 2006 roku przedstawienie i jego twórców krytycy wielokrotnie nagrodzili: zostały wręczone Feliksy Warszawskie za reżyserię dla Jerzego Jarockiego i dla Zbigniewa Zapasiewicza (za rolę Leona), który otrzymał także Nagrodę im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya oraz Nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii „Teatr”; Marcin Hycnar (za rolę Fuksa) wyróżniony został Nagrodą im. Andrzeja Nardellego Sekcji Krytyków ZASP za najlepszy debiut aktorski sezonu 2005/2006. Przedstawienie Kosmos zostało także uhonorowane Nagrodą Dyrekcji Festiwalu „Bałtyjski Dom” w Sankt Petersburgu.

Premiera w Teatrze Narodowym na Scenie przy Wierzbowej 16 października 2005
Spektakl zrealizowany przez Teatr Narodowy, TVP S.A. i Narodowy Instytut Audiowizualny, 2006

/ Kosmos, Ninateka.pl / OGLĄDAJ ONLINE
Spektakl dostępny wyłącznie w wersji z audiodeskrypcją.

• Miłość na Krymie Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego

Jan Frycz (Iwan Zachedrynski) w Miłości na Krymie Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego. Fot. Stefan Okołowicz

Spojrzenie Mrożka w stronę Rosji – od Czechowa po czasy dzisiejsze. Tryby historii, rosyjska dusza i mentalność.

Wędrówka przez epoki u boku zagubionego rosyjskiego inteligenta. Pytanie o wybory w trudnych dziejowych momentach, o utopie, które zamiast wybawienia przynoszą spustoszenie, o rosyjskie szaleństwo i odpowiedzialność za nie. Pełnokrwiste postaci, piekielnie inteligentny dialog i mistrzowska ręka reżysera Jerzego Jarockiego.

„To jest wędrówka nie tylko przez polityczną historię Rosji, ale także obyczajową, społeczną, psychologiczną, literacką, czy szerzej mówiąc, kulturową. Są tu szerokie plany i plenery, głównie w wyobraźni, ale jednak. Ten oddech przedstawienie zawdzięcza także scenografowi Jerzemu Jukowi Kowarskiemu. Do tego dochodzi muzyka Stanisława Radwana, który jest kimś więcej niż tylko kompozytorem. Jest wybitnym człowiekiem teatru, który dał temu spektaklowi nie tylko konkretne kompozycje, ale swoją obecnością podniósł teatralną wagę tego przedstawienia – mówił o inscenizacji Jan Frycz (Zachedrynski) (Czytaj więcej w Culture.pl)

• Śluby panieńskie Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Englerta

Kamilla Baar (Klara), Patrycja Soliman (Aniela) w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Englerta. Fot. Stefan Okołowicz

Śluby panieńskie to zabawna i nietracąca na aktualności opowieść o odwiecznych damsko-męskich zmaganiach.

W reżyserskiej interpretacji Jana Englerta komediowe arcydzieło zachowuje kunszt oryginału, odsłaniając jednocześnie niezwykle współczesny wymiar twórczości Aleksandra Fredry.

Sceniczne życie tętni rytmem i melodią fenomenalnego Fredrowskiego wiersza, a przedstawione z finezyjnym humorem miłosne gry okazują się wciągające i dwuznaczne. Spektakl, dzięki doskonałej obsadzie, uwspółcześnionej sielskiej scenografii Barbary Hanickiej, intrygującej muzyce Leszka Możdżera, nabiera wyjątkowej świeżości i lekkości.

„Przedstawienie w Narodowym należy do tych, które niosą widzom wytchnienie, radość i nadzieję” – notował po premierze Janusz R. Kowalczyk („Rzeczpospolita” 2007, nr 96; recenzja w portalu e-teatr). 

• Udręka życia Hanocha Levina w reżyserii Jana Englerta

Janusz Gajos (Jona), Anna Seniuk (Lewiwa) w Udręce życia Hanocha Levina w reżyserii Jana Englerta. Fot. Robert Jaworski

Inscenizacja Jana Englerta oddaje zarówno tragizm, jak i czarny humor tragikomedii Hanocha Levina.

Jona (Janusz Gajos) i Lewiwa (Anna Seniuk) to zmęczone sobą małżeństwo skazane na własne towarzystwo w czterech ścianach wspólnego mieszkania. Mają kilkadziesiąt lat praktyki, wiedzą, że wiele można powiedzieć i wiele wybaczyć. Rozmawiają, kłócą się, obrzucają brutalnymi obelgami, ale też dzielą boleśnie szczerymi zwierzeniami. Są godnymi siebie przeciwnikami. Wizyta sąsiada Gunkela (Włodzimierz Press) rzuca nowe światło na ich relację.

W świecie małżeńskiego współistnienia jest miejsce na przywiązanie, rozczarowania, wyrzuty, żal do życia, które mija i wściekłość, że jest się starym. W samotności byłby spokój. Ale naprawdę ma się tylko siebie nawzajem.

W 2012 roku Jan Englert został uhonorowany za reżyserię Udręki życia Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii „Teatr”; Włodzimierz Press za rolę Gunkela otrzymał Feliksa Warszawskiego w kategorii „najlepsza drugoplanowa rola męska”; Anna Seniuk i Janusz Gajos za swoje role w Udręce życia otrzymali nominacje do Feliksów Warszawskich.

• Daily Soup Amanity Muskarii w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej

Janusz Gajos (Ojciec), Halina Skoczyńska (Matka), Danuta Szaflarska (Babka) w Daily Soup Amanityy Muskarii w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej. Fot. Stefan Okołowicz

Amanita Muskaria to autorski pseudonim aktorki Gabrieli Muskały i jej siostry – Moniki Muskały, tłumaczki literatury niemieckojęzycznej. Ich sztuka Daily Soup w prapremierowej interpretacji Małgorzaty Bogajewskiej to sugestywny obraz trzypokoleniowej rodziny. Codzienna egzystencja – jedzenie, seriale, walka o telewizyjnego pilota, utarczki, kłótnie… Opowieść o szarej codzienności, pełna błyskotliwych dialogów i zabawnych nieporozumień, jest podszyta głęboką, tragiczną refleksją. Zwyczajne życie powoli zaczyna przemieniać się w domowe piekło, także za sprawą skrzętnie skrywanych tajemnic.

Po premierze Tomasz Miłkowski pisał: „Danuta Szaflarska (…) zachwycająco portretując Babcię, jej bezradność, jej kokieterię (tak!), nadąsanie, zdziecinnienie, ale i urok. Snute przez Babcię wspomnienia w interpretacji Szaflarskiej nabierają głębi, są mozolnym sondowaniem pamięci, a śpiewane piosenki lwowskie tworzą szczególny klimat narracji, są jej poetyckim rezonatorem. Wielkiej artystce partnerują: Halina Skoczyńska (somnambuliczno-udręczona Matka), Janusz Gajos (daremnie poszukujący azylu Ojciec) i Anna Grycewicz (walcząca o wyzwolenie spod rodzicielskiej dominacji Córka). Ręce same się składają do oklasków – takiej dramaturgii, w tak subtelnej (ale i wyrazistej) interpretacji polski teatr potrzebuje jak powietrza” („Przegląd” 2007, nr 24; recenzja w portalu e-teatr).

W 2007 roku Danuta Szaflarska za rolę Babci została uhonorowana Feliksem Warszawskim w kategorii „najlepsza drugoplanowa rola kobieca”.