Aktualności
Przeklęty los | premiera TERMOPIL POLSKICH
21/11/2025
Przeklęty los naszej części Europy, pytania o minione przyczyny upadku i naszą przyszłość, życie społeczne i duchowe, sens narodowej wspólnoty. Termopile polskie Tadeusza Micińskiego w reżyserii Jana Klaty - premiera 22 listopada z okazji 260-lecia Teatru Narodowego.
Projekt plakatu: Bartłomiej Kiełbowicz, opracowanie: Elipsy / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego | Wykorzystano przetworzoną wersję plakatu Yoko Ono i Johna Lennona War is Over, CC BY-NC 2.0
Wizyjny dramat Tadeusza Micińskiego koncentruje się wokół postaci księcia Józefa Poniatowskiego, który, umierając pod Lipskiem w nurtach Elstery, błądzi na granicy tego i tamtego świata, a w jego głowie, jak w filmie, przewijają się kolejne obrazy z dwudziestu sześciu dramatycznych lat rozstrzygających losy Polski. 1787–1813: zjazd w Kaniowie, Konstytucja 3 Maja, Targowica, wojna polsko-rosyjska roku 1792, milczący sejm w Grodnie, rozbiory Polski, insurekcja kościuszkowska, rzeź Pragi czy w końcu jeden z ostatnich epizodów wojen napoleońskich – Bitwa Narodów pod Lipskiem. Jednak śmierć księcia Poniatowskiego jest czymś więcej niż obrazem odchodzenia. Pisze Michał Mizera w tekście Teatr mrących głów zamieszczonym w programie przedstawienia: „W tym «teatrze mrącej głowy» na naszych oczach umiera nie książę Józef, uchwycony w faustowskiej „chwili”, której daleko do piękności, ale umiera człowiek. Umierasz ty. You. Tytułowe polskie Termopile u Micińskiego nie są opowieścią o sukcesach i porażkach polskiego oręża. Są opowieścią o psychomachii, jaka toczy się w polskiej duszy i o polską duszę”.
„Zginąć zbyt łatwo, choć żyć bywa tak trudno. Nam nie wolno wpaść w obłęd – a cóż by powiedziała Polska!” – to słowa księcia Poniatowskiego. Jak w obłęd nie popaść? Miejsce geograficznie jest przeklęte, sprzysiężenie obcych mocarstw przybiera na sile, splot politycznych okoliczności zgubny, a dobrami powszechnymi są: wiernopoddaństwo, służalczość, zdrada, pożądanie ciał i pieniędzy, a wszystko tak samo obrzydliwe – aż do szaleństwa. To zderzenie z mitem i kultem księcia Józefa Poniatowskiego jest dzisiaj aż nadto bolesne.
Scena zbiorowa, centralnie: Karol Pocheć (Książę Józef) w Termopilach polskich Tadeusza Micińskiego w reżyserii Jana Klaty. Fot. Karolina Jóźwiak
W przedstawieniu wg adaptacji, w reżyserii i opracowaniu muzycznym Jana Klaty za scenografię i reżyserię światła odpowiada Justyna Łagowska, kostiumy zaprojektował Mirek Kaczmarek, autorem dramaturgii jest Miłosz Markiewicz, choreografii – Maćko Prusak, projekcji wideo – Natan Berkowicz. Muzykę na żywo wykonuje zespół Gruzja w składzie: Artur Rumiński – gitara/elektronika, Bartosz Lichołap – perkusja, Patryk Rzeszutek – wokal/syntezator, Mateusz Maryjka / Kamil Staszałek / Piotr Gruenpeter – bas. Asystentką reżysera i suflerką jest Magdalena Markowska, asystentką kostiumografa – Maria Mordarska, za przygotowanie wokalne odpowiada Mariusz Chojecki, inspicjentem jest Krzysztof Kuszczyk, realizatorami światła są – Bartłomiej Kaczalski, Krzysztof Łukasz Stefan, Zbigniew Szulim, realizatorami dźwięku – Hubert Majewski, Mariusz Maszewski, Marek Szymański, realizatorami wideo – Mariusz Chałubek, Paweł Woźniak.
Na scenie oglądamy: w roli Wity – Annę Grycewicz, w roli Katarzyny – Danutę Stenkę, w roli Króla – Jana Frycza / Jerzego Radziwiłowicza, Karola Pochecia jako Księcia Józefa, Oskara Hamerskiego (Kniaź Patiomkin, Wańka Kain, Arżanow), Roberta Jarocińskiego (Hetman Rzewuski, Lucchesini, Ritter von Tottenweide, Prymas), Mateusza Kmiecika (Jermołow, Staszic, Ksiądz Moralista, Padre Saluzzo, Felczer), Cezarego Kosińskiego (Mnich, Kościuszko), Kamila Mrożka (Stackelberg, Biskup Krasicki, Kołłątaj, Szczęsny Potocki, Zołzik, Skarbnik, Lord Gardiner, Ranny), Pawła Paprockiego (Oficer, Chirurg, Trembecki, Ksawery Branicki, Amerykanin, Konfederata, Krzykała Filutkiewicz, de Cache, Dąbrowski), Marcina Przybylskiego (Mamonow, Marszałek Małachowski, Ksiądz Historyk, Biskup Kossakowski, Marszałek Bieliński, Lekarz), Arkadiusza Pycia (gościnnie – Witołd, Dziecko), Adama Szczyszczaja (Wielki Kofta, Lirnik Szczerbina, Krakremija, Sievers), Pawła Tołwińskiego (Marszałek de Ligne, Ignacy Potocki, Suchorzewski, Toll) oraz statystów: Marka Burzyńskiego, Jacka Czubę, Rafała Karasińskiego, Patryka Kocha, Waldemara Kowalskiego, Sławomira Łoszewskiego, Macieja Łukaszka, Mateusza Mainharta, Stefana Michalskiego, Krzysztofa Nowickiego, Dariusza Osiadacza, Romana Rakowskiego, Michała Suskę, Łukasza Szczotkarza, Bartłomieja Szymańskiego, Michała Ulejczyka, Wojciecha Wawera, Mansoura Zarego, Tomasza Zawadzkiego.
Strona przedstawienia Termopile polskie
premiera: 22 listopada 2025 z okazji 260-lecia Teatru Narodowego, godz. 19:00, Sala Bogusławskiego
II premiera: 23 listopada 2025, godz. 19:00, Sala Bogusławskiego
Anna Grycewicz (Wita), Arkadiusz Pyć (Witołd), Paweł Paprocki (Oficer) w Termopilach polskich Tadeusza Micińskiego w reżyserii Jana Klaty. Fot. Karolina Jóźwiak
Danuta Stenka (Katarzyna) w Termopilach polskich Tadeusza Micińskiego w reżyserii Jana Klaty. Fot. Karolina Jóźwiak
