Termopile polskie

W swojej pierwszej premierze na scenie Teatru Narodowego Jan Klata sięga po Termopile polskie Tadeusza Micińskiego. Jak zapowiadał w swoim programie, jest to „fantasmagoria o przeklętym losie […] naszej części Europy. O Polsce, Rosji, Ukrainie, o cieniu, który Fatum rzuca na kolejne pokolenia armatniego mięsa Historii”.

Dlaczego reżyser, znany ze swoich odważnych odczytań literackiej klasyki, wraca dziś do tego tekstu? Czego możemy się nauczyć od jego twórcy, poety gwiazd i mroku, autora mistycznych powieści? Czy Historia jest nauczycielką życia?

Wizyjny dramat Tadeusza Micińskiego koncentruje się wokół postaci księcia Józefa Poniatowskiego, który, umierając pod Lipskiem w nurtach Elstery, błądzi na granicy tego i tamtego świata, a w jego głowie, jak w filmie, przewijają się kolejne obrazy z dwudziestu sześciu dramatycznych lat rozstrzygających losy Polski. 1787–1813: zjazd w Kaniowie, Konstytucja 3 Maja, Targowica, wojna polsko-rosyjska roku 1792, milczący sejm w Grodnie, rozbiory Polski, insurekcja kościuszkowska, rzeź Pragi czy w końcu jeden z ostatnich epizodów wojen napoleońskich – Bitwa Narodów pod Lipskiem.

„Zginąć zbyt łatwo, choć żyć bywa tak trudno. Nam nie wolno wpaść w obłęd – a cóż by powiedziała Polska!” – powie Poniatowski. Zderzenie z jego mitem i kultem jest dzisiaj bolesne, przeklęty los naszej części Europy każe zadać pytania o minione przyczyny upadku i nasze przyszłe losy, życie społeczne i duchowe, sens narodowej wspólnoty.

W 1997 roku, w odbudowanym po pożarze Teatrze Narodowym, Jerzy Grzegorzewski otwierał swoją dyrekcję Nocą listopadową Stanisława Wyspiańskiego. Była to rozprawa z tradycją polskich powstań i bolesnym dylematem: „Bić się czy nie bić?”. Pytanie to znów staje się palące w „okresie przedwojennym”, w którym przyszło nam żyć. Jak odpowie na nie zespół Teatru Narodowego pod przewodnictwem Jana Klaty?

Premiera Termopil polskich odbędzie się 22 listopada 2025 roku z okazji 260-lecia Teatru Narodowego.

Spektakl rekomendowany jest dla widzów od 16 roku życia.
Uprzejmie informujemy, że w przedstawieniu pojawiają się elementy mogące wywołać dyskomfort: bardzo głośne muzyka oraz dźwięki (zapewniamy stopery do uszu), intensywne migające światła, dym papierosowy, odgłosy wystrzałów, intensywna choreografia. Przedstawienie porusza między innymi zagadnienia przemocy fizycznej, seksualnej, tortur, wojny oraz śmierci. W spektaklu padają przekleństwa w języku rosyjskim.

reżyseria, adaptacja i opracowanie muzyczne: Jan Klata
scenografia i reżyseria światła: Justyna Łagowska
kostiumy: Mirek Kaczmarek
dramaturgia: Miłosz Markiewicz
choreografia: Maćko Prusak
projekcje wideo: Natan Berkowicz
muzyka na żywo: Gruzja / zespół w składzie: Artur Rumiński – gitara/elektronika, Bartosz Lichołap – perkusja, Patryk Rzeszutek – wokal/syntezator, Mateusz Maryjka (wystąpi w przedstawieniach 14, 15, 16, 17 i 18 stycznia) / Kamil Staszałek / Piotr Gruenpeter (wystąpi w przedstawieniach 9, 10 i 11 grudnia) – bas
asystentka reżysera, suflerka: Magdalena Markowska
asystentka kostiumografa: Maria Mordarska
przygotowanie wokalne: Mariusz Chojecki
inspicjent: Krzysztof Kuszczyk

W spektaklu wykorzystywane są następujące utwory muzyczne: Brutalismus 3000 alleswirdgut, Brutalismus 3000 Europaträume, Gruzja Aleksandria, Gruzja Jeszcze nie mamy na was pomysłu III, Gruzja Kamera Dionizosa, Gruzja Manam, Gruzja Niedostatkiem w piękny rejs, Gruzja Ratyzbona, K Foundation (The KLF) K Cera Cera (War Is Over If You Want It), William Onyeabor Better Change Your Mind, Chris Watson El Tren Fantasma 10 Veracruz.

Występują

oraz statyści

Marek Burzyński, Jacek Czuba, Rafał Karasiński, Patryk Koch, Waldemar Kowalski, Sławomir Łoszewski, Maciej Łukaszek, Mateusz Mainhart, Stefan Michalski, Krzysztof Nowicki, Dariusz Osiadacz, Roman Rakowski, Michał Suska, Łukasz Szczotkarz, Bartłomiej Szymański, Michał Ulejczyk, Wojciech Wawer, Mansour Zare, Tomasz Zawadzki

Realizatorzy

realizatorzy światła: Bartłomiej Kaczalski, Krzysztof Łukasz Stefan, Zbigniew Szulim
realizatorzy dźwięku: Hubert Majewski, Mariusz Maszewski, Marek Szymański
realizatorzy wideo: Mariusz Chałubek, Paweł Woźniak

Licencja na korzystanie z utworu została udzielona przez Stowarzyszenie Autorów ZAIKS.