Aktualności

„Kordian” w Teatrze Narodowym 1930–1970

Kordian polityczny, ironiczny, pełen kontrowersji... Wielkie role. Pięć inscenizacji dramatu Słowackiego w Teatrze Narodowym.

Spisek koronacyjny (1930)

Juliusza Osterwę, pierwszego dyrektora odnowionego Teatru Narodowego (1924–1925) zaproszono do współpracy, by z okazji setnej rocznicy wybuchu powstania listopadowego opracował III akt Kordiana i wystawił go pod tytułem Spisek koronacyjny. Osterwa zagrał główną rolę. Z tego przedstawienia szczególnie zapamiętano postać Wielkiego Księcia Konstantego w wykonaniu Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, w niezwykłej charakteryzacji. „Stępowski wydatnie podniósł temperaturę uczuć patriotycznych widowni – oceniła monografistka aktora, Jolanta Kowalska – skupiając na swym księciu całą nienawiść do rosyjskiego despotyzmu”.

   Na fotografii: scena zbiorowa. Autor nieznany / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego

Kordian (1956)

Pierwsza premiera Kordiana po okresie stalinizmu i zarazem pierwsza powojenna realizacja dramatu na scenach warszawskich. Założeniem przedstawienia Erwina Axera i Jerzego Kreczmara była obrona romantycznego nonkonformizmu, ale nie w wymiarze historycznym, tylko w realiach Polski współczesnej, odwilżowej. Tadeusz Łomnicki grał Kordiana „sprowadzonego na ziemię”, sceptyka, ironistę – samotnego wśród oportunistycznych przywódców i niedojrzałych rówieśników. Jego postać kojarzyła się z powstańcami warszawskimi. „Patrząc na scenę, myślałem o tragedii młodzieży powstańczej niedawnych lat, która również musiała przeżywać swój dramat samotnie, za tych, którym również pewnych spraw nie chciało się przemyśleć do końca” – pisał Konrad Eberhardt. Do historii teatru przeszła rola Wielkiego Księcia Konstantego zagrana przez Jana Kurnakowicza – prymityw, tyran, zwierzę, dworak i żołnierz w jednym. „Nikt, ale to nikt nie zagra Konstantego, nie myśląc o Kurnakowiczu” – wspominał po latach reżyser przedstawienia.

Na fotografii: Tadeusz Łomnicki (Kordian), Jan Kurnakowicz (Wielki Książę). Fot. Edward Hartwig, Franciszek Myszkowski

Kordian (1965)

Premiera Kordiana była zwieńczeniem imponującego jubileuszu dwusetlecia. Obsada przedstawienia była znakomita. Kordiana zagrał Ignacy Gogolewski, Laurę – Halina Mikołajska, Szatana – Gustaw Holoubek, obok nich Bogdan Baer, Aleksander Dzwonkowski, Jan Kobuszewski, Ignacy Machowski, Zdzisław Mrożewski, Andrzej Szczepkowski, Mieczysław Voit, Stanisław Zaczyk. Dejmek z dystansem i nieufnością odnosił się do polskiego dramatu romantycznego. Zdecydował się zaprezentować niemal pełny tekst sztuki. Rzadko pokazywane Przygotowanie rozegrał w stylu szopki – na plan pierwszy wysuwał się złośliwy Szatan grany przez Holoubka. „Gryząca satyra” – komentował Andrzej Jarecki.
  

   Na fotografii: Ignacy Gogolewski (Kordian). Fot. Franciszek Myszkowski
  

Kordian (1967)

W niespełna półtora roku po poprzedniej realizacji Dejmek wrócił do Kordiana. (Krytycy przypisywali sobie zasługę sprowokowania reżysera do tego gestu). Skrócił przedstawienie o połowę, do dwóch godzin. Ukazał Kordiana bez młodzieńczej biografii, bez związków z kobietami. Wyeksponował dramat polityczny, uwydatnił pytanie o relacje etyki i działania. W roli tytułowej, „sprowadzonej z mgieł poezji na scenę”, debiutował na scenach warszawskich Wojciech Alaborski. Po próbach z dziełem Słowackiego krytycy zachęcali Dejmka do podjęcia trudniejszego wyzwania – inscenizacji Dziadów Mickiewicza. Ta premiera nastąpiła dziewięć miesięcy później.

   Na fotografii: Wojciech Alaborski (Kordian), Ignacy Machowski (Wielki Książę). Fot. Franciszek Myszkowski
  

Kordian (1970)

Po tej premierze rozpętała się burza. Ukazało się blisko czterdzieści recenzji, omówień, polemik, felietonów, z tekstem Wiecha włącznie... Dlaczego papież nie śpiewa?, Drabina – już same tytuły recenzji przeciwników przedstawienia sygnalizowały stopień niekonwencjonalności spektaklu. Najwięcej miejsca poświęcono rzeczonej drabinie, która najpierw symbolizowała Mont Blanc, a później stawała się klatką pętającą działanie Kordiana przed sypialnią Cara. Przedstawienie nie było analizą klęski bohatera ani jej przyczyn, oglądaliśmy za to obraz walki młodego Kordiana z samym sobą, a dopiero potem z otaczającym go światem i jego siłami. Główny protagonista zmagał się przede wszystkim ze swoim drugim, dorosłym już „ja”, granym przez Hanuszkiewicza, które niczym sumienie dyskutowało z nim, drwiło, ostrzegało, biorąc na siebie kilka ról (m.in. Doktora w szpitalu wariatów, Szatana). W roli Laury wystąpiła Zofia Kucówna, Cara zagrał Jerzy Kamas a Konstantego – Seweryn Butrym.

Na fotografii: Daniel Olbrychski (Imaginacja), Andrzej Nardelli (Kordian), Krzysztof Wieczorek (Strach). Fot. Franciszek Myszkowski

 

  • W próbach: GRA SNÓW

    Próbujemy! Premiera Gry snów Strindberga w reżyserii Sławomira Narlocha już 13 kwietnia na Scenie przy Wierzbowej. 

  • Repertuar marzec – maj

    W kwietniu zapraszamy na premierę Gry snów Strindberga. Ponadto wśród wielu tytułów – Szekspirowski Król Lear oraz Piknik pod Wiszącą Skałą wg Lindsay.

  • TEATR DLA SENIORÓW I STUDENTÓW

    Bilety promocyjne dla seniorów i studentów w cenie od 30 do 50 zł – wiele propozycji od marca do maja. 

  • Utrudnienia w dojeździe do Teatru | 24 marca

    Uprzejmie informujemy, że w związku z 18. Półmaratonem Warszawskim 24 marca możliwe są utrudnienia w dojeździe i parkowaniu w okolicach Teatru Narodowego.

  • KRÓL LEAR – wybór recenzji po premierze

    Recenzenci i teatralni blogerzy dzielą się opiniami po premierze Króla Leara Shakespeare’a w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego.

  • Ewa Wiśniewska – 60 lat na scenie!

    Ewa Wiśniewska obchodzi jubileusz 60-lecia pracy artystycznej. Wybitna aktorka została uhonorowana Złotym Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. Gratulujemy!

  • SONATA JESIENNA – 100 przedstawienie!

    Sonatę jesienną Ingmara Bergmana w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego 7 kwietnia przedstawimy po raz setny.

  • FREDRO na Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych

    Fredrę. Rok Jubileuszowy w reżyserii Jana Englerta pokażemy 18 i 19 kwietnia na Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi.

  • Trzytomowa publikacja o Jerzym Grzegorzewskim

    To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego Maryli Zielińskiej oraz album Jerzy Grzegorzewski 1939–2005 pod red. Janusza Górskiego dostępne w księgarni internetowej.

  • TARTUFFE – pożegnanie z tytułem

    Po niemal osiemnastu latach od premiery, pożegnaliśmy spektakl Tartuffe albo Szalbierz Molière’a w reżyserii Jacques’a Lassalle’a. 

  • DUSZYCZKA – wspomnienie

    30 stycznia 2024 minęło 20 lat od premiery Duszyczki Różewicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Zapraszamy do obejrzenia filmowego zapisu wspomnień!

  • Vouchery do Teatru Narodowego

    Długoterminowe vouchery do Teatru Narodowego to doskonały podarunek. Są dostępne online oraz w kasach Teatru. 

  • KLASA TN – 3. edycja projektu edukacyjnego

    Spotkania z młodymi ludźmi sprawiają nam mnóstwo radości! Już po raz trzeci zgłębiamy tajniki teatru z uczennicami i uczniami warszawskich szkół.

     

  • SZTUKA ROZMOWY. Podcast Teatru Narodowego

    Jak buduje się artystyczne relacje? Rozmowy z aktorkami i aktorami Teatru Narodowego. Zapraszamy do słuchania!

  • Recenzje po premierze CZEKAJĄC NA GODOTA

    Recenzenci i teatralni blogerzy dzielą się opiniami o spektaklu Czekając na Godota Samuela Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka.

  • CZEKAJĄC NA GODOTA – zwiastun

    Zwiastun Czekając na Godota Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka. Premiera spektaklu odbyła się 9 grudnia na Scenie Studio.

  • Heroizm trwania | premiera CZEKAJĄC NA GODOTA

    Trwanie – uparte i heroiczne. Premiera Czekając na Godota Samuela Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka odbyła się 9 grudnia na Scenie Studio. 

  • Rozmowa z Piotrem Cieplakiem

    „Wszystko, co człowiek może zrobić – złorzecząc, przeklinając, wściekając się, to jednak… czekać” – mówi Piotr Cieplak o pracy nad Czekając na Godota Becketta. 

  • PCHŁA SZACHRAJKA – 10 lat od premiery!

    6 grudnia 2023 mija 10 lat od premiery Pchły Szachrajki Jana Brzechwy w reżyserii Anny Seniuk! Zapraszamy do obejrzenia materiału o tym wyjątkowym, łobuzerskim spektaklu.


  • Księgarnia internetowa

    Publikacje poświęcone dziejom teatru i jego twórcom, w ofercie także torby i saszetki ze zdemontowanych banerów. Zapraszamy do księgarni internetowej!

  • FREDRO. ROK JUBILEUSZOWY – recenzje

    „Niezwykły spektakl, pozornie utrzymany w konwencji próby, stał się zatrzymanym w czasie sądem nad dziełem wybitnego komediopisarza” – recenzje po premierze Fredry w reż. Jana Englerta. 

  • Stawiany na pomnikach i przed sądem

    Fredro. Rok Jubileuszowy w reżyserii Jana Englerta – premiera odbyła się 1 grudnia. W roku 2023 świętowaliśmy 230 rocznicę urodzin komediopisarza.

  • Eimuntas Nekrošius – piąta rocznica śmierci

    20 listopada 2023 roku minęła piąta rocznica śmierci Eimuntasa Nekrošiusa – jednego z najwybitniejszych europejskich twórców teatralnych ostatniego półwiecza.

  • OPOWIEŚCI LASKU WIEDEŃSKIEGO – recenzje

    „Znakomity spektakl”, „cały zespół aktorski gra koncertowo” – przedstawiamy recenzje i opinie krytyków oraz teatralnych blogerów o Opowieściach Lasku Wiedeńskiego.

  • OPOWIEŚCI LASKU WIEDEŃSKIEGO | zwiastun

    Premiera Opowieści Lasku Wiedeńskiego Ödöna von Horvátha w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej odbyła się 4 listopada na Scenie przy Wierzbowej.

  • OPOWIEŚCI LASKU WIEDEŃSKIEGO | premiera

    Cywilizacja na krawędzi, w kryzysie wartości – świat, który nie chce pomyśleć. Dramat von Horvátha w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej. 

  • Martyna Kander nagrodzona za scenografię do ALICJI...

    Martyna Kander otrzymała trzecią nagrodę w Ogólnopolskim Plebiscycie Musicalowych Premier Sezonu 2022/2023 za scenografię do spektaklu Alicji Kraina Czarów

  • Jubileusze dyrekcji Teatru Narodowego

    Jubileusze – 25 lat dyrekcji Krzysztofa Torończyka w odbudowanym Teatrze Narodowym, 20 lat dyrekcji artystycznej Jana Englerta. 

     

  • Wojciech Faruga z Nagrodą im. Konrada Swinarskiego

    Wojciech Faruga za reżyserię Dekalogu został uhonorowany Nagrodą im. Konrada Swinarskiego przyznawaną przez miesięcznik „Teatr”. Serdecznie gratulujemy!

  • Premiery sezonu 2023/2024

    Opowieści Lasku Wiedeńskiego, Czekając na Godota, Król Lear, Gra snów, a także Fredro, widowisko z okazji Roku Jubileuszowego Aleksandra Fredry. 

  • 80. urodziny Jana Englerta

    Jan Englert, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego, 11 maja obchodzi 80 urodziny! Z okazji jubileuszu życzymy nieustającej wiary w teatr!

  • 100. przedstawienie KORDIANA

    Kordian – dramat o trudnych polskich wyborach, polskim niebie i polskim piekle. 26 kwietnia 2023 roku spektakl zagraliśmy po raz setny! Z tej okazji przedstawiamy fotorelację zza kulis. 

  • Jan Frycz – 45-lecie pracy artystycznej

    Jan Frycz obchodzi jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Gratulujemy i życzymy wielu kolejnych aktorskich wyzwań i artystycznych spełnień!

  • Gustaw Holoubek | Wielka Improwizacja

    W setną rocznicę urodzin Gustawa Holoubka przedstawiamy Wielką Improwizację w jego wykonaniu. Nagranie pochodzi z premiery Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka.




  • Jan Englert wspomina Gustawa Holoubka

    W setną rocznicę urodzin Gustawa Holoubka Jan Englert wspomina wybitnego aktora – „Gustaw Holoubek jest autorytetem, punktem odniesienia”.  

  • Gustaw Holoubek w Teatrze Narodowym

    W setną rocznicę urodzin Gustawa Holoubka przypominamy ten rozdział jego bogatej biografii artystycznej, który wiązał się z pracą w Teatrze Narodowym. 

  • 70. urodziny Sławomiry Łozińskiej!

    8 kwietnia Sławomira Łozińska obchodzi 70. urodziny! W tym roku przypada również 50. rocznica debiutu wybitnej aktorki w Teatrze Narodowym. Życzymy kolejnych wspaniałych ról!

  • Aktorki i aktorzy TN z Medalami Gloria Artis

    Małgorzata Kożuchowska, Sławomira Łozińska, Jarosław Gajewski i Arkadiusz Janiczek zostali uhonorowani Medalami Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.

  • Piotr Cieplak z Nagrodą im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya

    Piotr Cieplak został wyróżniony Nagrodą im. Żeleńskiego-Boya za wybitne osiągnięcia w sztuce reżyserskiej, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji w Teatrze Narodowym.

  • Jan Englert – jubileusz 45-lecia pracy reżyserskiej

    Jan Englert po raz pierwszy reżyserował w 1978 roku. Jego najnowszą pracą reżyserską jest zrealizowany w Teatrze Narodowym Mizantrop Molière’a. 

  • Warszawska Nagroda Edukacji Kulturalnej

    Z radością informujemy, że zrealizowany przez nas program dla szkół KLASA TN zdobył III nagrodę 13. edycji Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej.

  • Cykl POECI POLSCY online #kulturabezbarier

    Polska poezja w interpretacji Aktorów Teatru Narodowego – artystyczno-edukacyjny cykl POECI POLSCY #kulturabezbarier.

  • Przedstawienia Teatru Narodowego online

    Spektakle Teatru Narodowego zrealizowane w Teatrze Telewizji – wybór ze zbiorów Ninateka.pl oraz Vod.TVP. 

Korzystając z serwisu internetowego Teatru Narodowego akceptujesz zasady Polityki prywatności oraz wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Plik cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej na temat cookie, kliknij tutaj