Aktualności

„Kordian” w Teatrze Narodowym 1930–1970

Kordian polityczny, ironiczny, pełen kontrowersji... Wielkie role. Pięć inscenizacji dramatu Słowackiego w Teatrze Narodowym.

Spisek koronacyjny (1930)

Juliusza Osterwę, pierwszego dyrektora odnowionego Teatru Narodowego (1924–1925) zaproszono do współpracy, by z okazji setnej rocznicy wybuchu powstania listopadowego opracował III akt Kordiana i wystawił go pod tytułem Spisek koronacyjny. Osterwa zagrał główną rolę. Z tego przedstawienia szczególnie zapamiętano postać Wielkiego Księcia Konstantego w wykonaniu Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, w niezwykłej charakteryzacji. „Stępowski wydatnie podniósł temperaturę uczuć patriotycznych widowni – oceniła monografistka aktora, Jolanta Kowalska – skupiając na swym księciu całą nienawiść do rosyjskiego despotyzmu”.

   Na fotografii: scena zbiorowa. Autor nieznany / Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego

Kordian (1956)

Pierwsza premiera Kordiana po okresie stalinizmu i zarazem pierwsza powojenna realizacja dramatu na scenach warszawskich. Założeniem przedstawienia Erwina Axera i Jerzego Kreczmara była obrona romantycznego nonkonformizmu, ale nie w wymiarze historycznym, tylko w realiach Polski współczesnej, odwilżowej. Tadeusz Łomnicki grał Kordiana „sprowadzonego na ziemię”, sceptyka, ironistę – samotnego wśród oportunistycznych przywódców i niedojrzałych rówieśników. Jego postać kojarzyła się z powstańcami warszawskimi. „Patrząc na scenę, myślałem o tragedii młodzieży powstańczej niedawnych lat, która również musiała przeżywać swój dramat samotnie, za tych, którym również pewnych spraw nie chciało się przemyśleć do końca” – pisał Konrad Eberhardt. Do historii teatru przeszła rola Wielkiego Księcia Konstantego zagrana przez Jana Kurnakowicza – prymityw, tyran, zwierzę, dworak i żołnierz w jednym. „Nikt, ale to nikt nie zagra Konstantego, nie myśląc o Kurnakowiczu” – wspominał po latach reżyser przedstawienia.

Na fotografii: Tadeusz Łomnicki (Kordian), Jan Kurnakowicz (Wielki Książę). Fot. Edward Hartwig, Franciszek Myszkowski

Kordian (1965)

Premiera Kordiana była zwieńczeniem imponującego jubileuszu dwusetlecia. Obsada przedstawienia była znakomita. Kordiana zagrał Ignacy Gogolewski, Laurę – Halina Mikołajska, Szatana – Gustaw Holoubek, obok nich Bogdan Baer, Aleksander Dzwonkowski, Jan Kobuszewski, Ignacy Machowski, Zdzisław Mrożewski, Andrzej Szczepkowski, Mieczysław Voit, Stanisław Zaczyk. Dejmek z dystansem i nieufnością odnosił się do polskiego dramatu romantycznego. Zdecydował się zaprezentować niemal pełny tekst sztuki. Rzadko pokazywane Przygotowanie rozegrał w stylu szopki – na plan pierwszy wysuwał się złośliwy Szatan grany przez Holoubka. „Gryząca satyra” – komentował Andrzej Jarecki.
  

   Na fotografii: Ignacy Gogolewski (Kordian). Fot. Franciszek Myszkowski
  

Kordian (1967)

W niespełna półtora roku po poprzedniej realizacji Dejmek wrócił do Kordiana. (Krytycy przypisywali sobie zasługę sprowokowania reżysera do tego gestu). Skrócił przedstawienie o połowę, do dwóch godzin. Ukazał Kordiana bez młodzieńczej biografii, bez związków z kobietami. Wyeksponował dramat polityczny, uwydatnił pytanie o relacje etyki i działania. W roli tytułowej, „sprowadzonej z mgieł poezji na scenę”, debiutował na scenach warszawskich Wojciech Alaborski. Po próbach z dziełem Słowackiego krytycy zachęcali Dejmka do podjęcia trudniejszego wyzwania – inscenizacji Dziadów Mickiewicza. Ta premiera nastąpiła dziewięć miesięcy później.

   Na fotografii: Wojciech Alaborski (Kordian), Ignacy Machowski (Wielki Książę). Fot. Franciszek Myszkowski
  

Kordian (1970)

Po tej premierze rozpętała się burza. Ukazało się blisko czterdzieści recenzji, omówień, polemik, felietonów, z tekstem Wiecha włącznie... Dlaczego papież nie śpiewa?, Drabina – już same tytuły recenzji przeciwników przedstawienia sygnalizowały stopień niekonwencjonalności spektaklu. Najwięcej miejsca poświęcono rzeczonej drabinie, która najpierw symbolizowała Mont Blanc, a później stawała się klatką pętającą działanie Kordiana przed sypialnią Cara. Przedstawienie nie było analizą klęski bohatera ani jej przyczyn, oglądaliśmy za to obraz walki młodego Kordiana z samym sobą, a dopiero potem z otaczającym go światem i jego siłami. Główny protagonista zmagał się przede wszystkim ze swoim drugim, dorosłym już „ja”, granym przez Hanuszkiewicza, które niczym sumienie dyskutowało z nim, drwiło, ostrzegało, biorąc na siebie kilka ról (m.in. Doktora w szpitalu wariatów, Szatana). W roli Laury wystąpiła Zofia Kucówna, Cara zagrał Jerzy Kamas a Konstantego – Seweryn Butrym.

Na fotografii: Daniel Olbrychski (Imaginacja), Andrzej Nardelli (Kordian), Krzysztof Wieczorek (Strach). Fot. Franciszek Myszkowski

 

  • Międzynarodowy Dzień Teatru 2023

    Wspólne święto nas wszystkich – ludzi teatru i widzów! Z tej okazji dziękujemy wszystkim tym, dla których teatr jest ważnym miejscem spotkań. Bądźmy razem!

  • Aktorki i aktorzy TN z Medalami Gloria Artis

    Małgorzata Kożuchowska, Sławomira Łozińska, Jarosław Gajewski i Arkadiusz Janiczek zostali uhonorowani Medalami Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.

  • ALICJI KRAINA CZARÓW – recenzje

    „Wielka imaginacja. Wielka fantazja. Wielka wyobraźnia”, „piękny spektakl” – recenzje po premierze ALICJI KRAINY CZARÓW wg Carrolla w reżyserii Sławomira Narlocha. 

  • Repertuar marzec – maj 2023

    Premiery – w marcu Alicji Kraina Czarów wg Carrolla, a w maju Komediant Bernharda! Ponadto na trzech scenach Teatru wiele tytułów, w tym Księgi Jakubowe.

  • Oferty promocyjne

    Comiesięczne programy TEATR DLA SENIORÓW, TEATR DLA STUDENTÓW (obecnie w ofercie propozycje od marca do maja) oraz inne aktualne promocje. 

  • ZEMSTA NIETOPERZA – odwołane marcowe spektakle

    Z przykrością zawiadamiamy, iż z przyczyn technicznych przedstawienia ZEMSTY NIETOPERZA w dniach 29 i 30 marca zostały odwołane. Przepraszamy. Teatr zwraca pieniądze za bilety. 

  • TARTUFFE – odwołane kwietniowe spektakle

    Z przykrością informujemy, że z powodu choroby aktora spektakle Tartuffe’a w dniach 4 i 5 kwietnia zostały odwołane. Przepraszamy. Teatr zwraca pieniądze za bilety.  




  • 15 kwietnia | ALICJI KRAINA... z tłumaczeniem na PJM

    Spektakl Alicji Kraina Czarów w dniu 15 kwietnia przedstawimy z tłumaczeniem na polski język migowy (PJM). Serdecznie zapraszamy!

  • Na wyspach pamięci. Rozmowa ze Sławomirem Narlochem

    „To opowieść o pamięci i fascynującej rzeczywistości pełnej zagadek i paradoksów. Tu i teraz – dziś jest czas na Alicji Krainę Czarów” – mówi Sławomir Narloch, reżyser spektaklu. 

  • MUZYKA TO CZAS

    Przedstawiamy muzyczną zapowiedź Alicji Krainy Czarów! W roli Szalonego Kapelusznika – Paweł Paprocki. 

  • Wskazówki zegara | premiera ALICJI...

    Czy można pamiętać do przodu? Odwrócić czas? Zatrzymać wspomnienia? Alicji Kraina Czarów wg Lewisa Carrolla w reżyserii Sławomira Narlocha.

  • Piotr Cieplak z Nagrodą im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya

    Piotr Cieplak został wyróżniony Nagrodą im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya za wybitne osiągnięcia w sztuce reżyserskiej, ze szczególnym uwzględnieniem spektakli realizowanych w Teatrze Narodowym.

  • Jan Englert – jubileusz 45-lecia pracy reżyserskiej

    Jan Englert po raz pierwszy reżyserował w 1978 roku. Jego najnowszą pracą reżyserską jest zrealizowany w Teatrze Narodowym Mizantrop Molière’a. 

  • Vouchery do Teatru Narodowego

    Długoterminowe vouchery do Teatru Narodowego to doskonały podarunek. Są dostępne online oraz w kasach Teatru. 

  • MIZANTROP – recenzje po premierze

    Po premierze Mizantropa Molière’a w reżyserii Jana Englerta – przedstawiamy wybór recenzji. 

  • Niejednoznaczność | Molière w Narodowym

    Pytania o nasz stosunek do świata i postawę wobec innych, o egoizm i empatię – premiera Mizantropa Molière’a odbyła się 10 grudnia na scenie Studio. 

  • Szlachetność i profity. Rozmowa z Janem Englertem

    „Rozkrok między szlachetnością a interesownością, pychą a skromnością – to jest najciekawsze” – mówi Jan Englert, reżyser Mizantropa

  • KSIĘGI JAKUBOWE – wybór recenzji

    Przedstawiamy fragmenty recenzji, które ukazały się po premierze Ksiąg Jakubowych Olgi Tokarczuk w reżyserii Michała Zadary.

  • My z nich | rozmowa z Michałem Zadarą

    „My, współcześni Polacy, jesteśmy spadkobiercami bardzo różnych tradycji, narodowości, praktyk” – mówi Michał Zadara, reżyser Ksiąg Jakubowych.

  • Dziedzictwo | premiera KSIĄG JAKUBOWYCH

    Nasi przodkowie, tożsamość i przyszłość – Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk w inscenizacji Michała Zadary.

  • DEKALOG – recenzje po premierze

    Przedstawiamy wybór recenzji po premierze Dekalogu Kieślowskiego / Piesiewicza w reżyserii Wojciecha Farugi.  

  • Rozmowa z Wojciechem Farugą o DEKALOGU

    „Wydaje mi się, że rozważania: co jest dobre, co złe, co trzeba, a czego nie wolno, są teraz, kiedy ten świat po raz kolejny nam się wymknął, wyjątkowo ważne” – mówi reżyser Dekalogu.

  • Po pierwsze człowiek | premiera DEKALOGU

    Wojciech Faruga sięgnął po ikoniczne dzieło polskiego filmu, przemyślane na nowo po ponad trzech dekadach. 

  • Warszawska Nagroda Edukacji Kulturalnej

    Z radością informujemy, że zrealizowany przez nas program dla szkół KLASA TN zdobył III nagrodę 13. edycji Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej.

  • Solidarni z Ukrainą | Солідарні з Україною

    Zespół Teatru Narodowego solidaryzuje się z Ukraińcami, walczącymi o niepodległość swojej ojczyzny. 

  • TEATR MÓJ WIDZĘ... – rozmowy z aktorkami i aktorami

    Kinga Ilgner rozmawia z: Anną Seniuk, Małgorzatą Kożuchowską, Gabrielą Muskałą, Janem Englertem, Jerzym Radziwiłowiczem, Marcinem Hycnarem. Partnerem cyklu jest Teatr Narodowy.

  • DEJMEK Raszewskiej z nagrodą PTBT!

    Wydana przez Teatr Narodowy książka Dejmek Magdaleny Raszewskiej otrzymała nagrodę Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych. 

  • Cykl AKTORZY/SENIORZY

    Teatr Narodowy jest partnerem internetowego projektu Leny Frankiewicz, filmowego cyklu, na który składają się rozmowy o teatrze z seniorkami i seniorami zawodu aktorskiego.

  • Cykl POECI POLSCY online #kulturabezbarier

    Polska poezja w interpretacji Aktorów Teatru Narodowego – artystyczno-edukacyjny cykl POECI POLSCY #kulturabezbarier.

  • WYKŁADY OTWARTE online (materiały audio)

    Wykłady Teatru Narodowego online dotyczące badań nad twórczością wielkich osobowości polskiej kultury.

  • Przedstawienia Teatru Narodowego online

    Spektakle Teatru Narodowego zrealizowane w Teatrze Telewizji – wybór ze zbiorów Ninateka.pl oraz Vod.TVP. 

  • Teatr Narodowy w Google Cultural Institute

    Wystawę o burzliwych dziejach Narodowej Sceny można oglądać w sieci! Zapraszamy do odwiedzenia Google Cultural Institute.

Korzystając z serwisu internetowego Teatru Narodowego akceptujesz zasady Polityki prywatności oraz wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Plik cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej na temat cookie, kliknij tutaj