Aktualności
Książę Łgarzy | Wojtyszko reżyseruje swój dramat o Münchhausenie
23/02/2022
Maciej Wojtyszko reżyseruje dramat swojego autorstwa. Prapremiera Barona Münchhausena dla dorosłych→ odbyła się 5 marca na Scenie przy Wierzbowej. W roli tytułowej – Jan Englert. W roli Jakobiny, żony Barona Münchhausena – Ewa Wiśniewska.
Emblemat przedstawienia Baron Münchhausen dla dorosłych. Fot. Maciej Landsberg, projekt: Elipsy
Baron Münchhausen – Hieronymus Carl Friedrich Freiherr von Münchhausen – istniał naprawdę. Żył w XVIII wieku, wiódł żywot awanturnika, miał żonę Jakobinę, brał udział w wojnach rosyjsko-tureckich i nade wszystko kochał opowieści. W towarzystwie przyjaciół snuł niestworzone historie o swoich wyczynach wojennych, polowaniach czy dalekich wyprawach. Zaczęły one krążyć po całych Niemczech, przeradzać się w pogłoski, a te z kolei – w legendy, do których dopisywano własne wątki. Wkrótce niemal każdy chociaż raz usłyszał o strzelaniu do jelenia pestkami wiśni, podróży na księżyc czy też wystrzeleniu się z armaty. Sława barona stała się jednak kłopotliwa, gdy opowieści te ukazały się drukiem. Nie wydał ich oczywiście sam zainteresowany, a – wtedy jeszcze anonimowo – pisarz Gottfried August Bürger. Münchhausen z niewinnego fantasty stał się symbolem łgarza i megalomana.
Maciej Wojtyszko w swoim dramacie Baron Münchhausen dla dorosłych zmierzył się z tym symbolem bajecznej mistyfikacji. „Jest to taka właśnie historia Księcia Łgarzy, jaka wykiełkowała z idei skonfrontowania go z prozą (i grozą) życia, dzięki czemu prawda tej biografii zyskuje sankcję ironii, ironia zaś – prawdziwości – pisze o dramacie Wojtyszki Jan Gondowicz w tekście Obroty rzeczy niebywałych zamieszonym w programie przedstawienia. – Gdyż w baśniach dla dorosłych te dwie sfery są nierozdzielnie sprzęgnięte. W żargonie filozoficznym rzec by można, iż tylko ironia pozwala zmierzyć się z bolesnym wyobcowaniem w radykalnie odczarowanym świecie, który to stan wiedzie do coraz niklejszej pewności własnej egzystencji. I taki jest Münchhausen Wojtyszki. Wyobcowany z własnych czasów, które minęły, rozczarowany epoką wrogą cudownym przygodom, igrający z myślą, że może już nie żyje. Ów świat odczarowany, gdzie rządzą pieniądz i zemsta, skoczy mu do gardła. Fantazje zastąpi nagle prawdziwa walka o życie. Autoironia barona odbije się bezsilnie od twardych łbów prześladowców. I tym, co go uratuje, będzie niegodna polityczna intryga, którą trzymał na czarną godzinę, gardząc nią jako najniższą ze swych sztuczek”.
Zdjęcie promocyjne przedstawienia Baron Münchhausen dla dorosłych; na zdjęciu: Jan Englert. Fot. Maciej Landsberg, koncepcja: Elipsy
O tytułowym bohaterze Maciej Wojtyszko mówi: To „człowiek teatru, egocentryk, marzyciel, performer, filozof i obrońca prawdy. Jego sposób myślenia jest nam potrzebny zawsze, tym bardziej, im bardziej musimy się wyciągać za włosy. Z bagna albo i szamba”. Baron najważniejsze przygody życia ma już za sobą, jednak jeszcze się nie poddaje. Nadal za pomocą dalekowzrocznego kłamstwa brawurowo docieka prawdy. Prowadzi grę, zarówno z własną legendą, jak i ze światem. Powoli odchodzi, ale nie powiedział jeszcze ostatniego słowa. „C. N. Parkinson dawał radę, którą uważam za bardzo ważną – dodaje Wojtyszko – należy odchodzić jak kot z »Alicji w Krainie Czarów«, co znaczy, że odchodząc, należy choćby na chwilę pozostawić po sobie uśmiech bez kota”. (rozmowa z Maciejem Wojtyszką →)
W przedstawieniu autorstwa i w reżyserii Macieja Wojtyszki scenografię przygotował Wojciech Stefaniak, projektantką kostiumów jest Martyna Kander, autorką muzyki – Irina Blokhina, za reżyserię światła odpowiada Karolina Gębska.
Na scenie w roli tytułowej oglądamy Jana Englerta jako Barona Karola Hieronima Fryderyka von Münchhausena. Żoną Barona Jakobiną jest Ewa Wiśniewska, ich córką Emilią – Patrycja Soliman, synem Ernestem – Hubert Paszkiewicz. W roli urzędnika Tomasza Millera – Grzegorz Kwiecień; Henrykiem Kramerem, prokuratorem generalnym elektoratu Hanoweru jest Ireneusz Czop. Na scenie także Fryderyk Schiller junior (***).
Strona przedstawienia Baron Münchhausen dla dorosłych →
Baron Münchhausen dla dorosłych autorstwa i w reżyserii Macieja Wojtyszki | prapremiera na Scenie przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego 5 marca 2022