Aktualności
Gorzko, śmiech zastyga. Piotr Cieplak o „Ułanach”
02/03/2018
O zamyśle Ułanów mówi reżyser Piotr Cieplak.
Premiera przedstawienia 10 marca na Scenie przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego.
Tekst Ułanów powstał w 1974 roku. Wraz z Andrzejem Witkowskim, autorem scenografii przeczytaliśmy go stosunkowo niedawno i okazał się dla nas zdumiewającym odkryciem. Wydaje się, że obecny stan ducha w Polsce sprawia, że brzmi on nadzwyczajnie – tak, jakby został stworzony dzisiaj. Niesłychanie dowcipnie, przenikliwie i gorzko opisuje rodzaj galimatiasu, który towarzyszy dzisiejszej rozmowie Polaków o nas samych. Finał tej komedii serio jest rodzajem political fiction. Groteskowa kołomyja rozwiązuje się dramatycznie, śmiech zastyga nam na ustach. Zakończenie dramatu wskazuje na to, że jeśli zatracimy się w tym chocholim tańcu, w tym zapętleniu, w braku odwagi mówienia i myślenia o sobie w sposób krytyczny, rzetelny, prawdziwy, to zdiagnozują nas inni.
Postaci Rymkiewicza zaczerpnięte są z literatury polskiej, z jej najlepszych dokonań; to bohaterowie opisywani i u Mickiewicza, i u Gombrowicza, i u Fredry, i u Mrożka. Zlepieni w fikcji literackiej, ale jednocześnie nadzwyczaj realni i współcześni. Mam poczucie, że przy całej powadze i bolesności tematu ten dramat skomponowany jest do teatralnej zabawy. Aktorzy zapraszają do niej widzów, są jednymi z nas. Tworzy się wspólnota rozmowy i wspólnota żartu. Czeka nas aktorski koncert – Dominika Kluźniak, Anna Seniuk, Jerzy Radziwiłowicz, Mariusz Benoit, Anna Ułas, Paulina Korthals, Piotr Grabowski, Arkadiusz Janiczek, Hubert Paszkiewicz.
Ważne jest, jakimi słowami mówią aktorzy, jak potrafią się nimi w mistrzowski sposób bawić. Łatwiej nam wówczas znieść tragiczny komizm tej sztuki, ogromny pesymizm i mroczny ton, które są w niej zawarte. A Rymkiewicz posługuje się językiem niezwykle wyrafinowanym. On naprawdę słyszy Słowackiego, Fredrę, Gombrowicza… Zrytmizowany, sylabiczny wiersz sprawia, że wykraczamy poza kabaret polityczny czy spotkanie wiecowe.
Warto dodać, że istotnym dla nas doświadczeniem były inscenizowane czytania Pana Tadeusza, nad którymi pracowaliśmy w sezonie 2015/2016. Podczas comiesięcznych spotkań z publicznością przedstawialiśmy w całości poszczególne księgi poematu. Maestria poematu Mickiewicza – najważniejsze, by słowa wybrzmiały. Badaliśmy, czy trzeba je wspierać inscenizacyjnie i jak można to zrobić. Bez przebycia tej drogi niemożliwe byłoby nasze dzisiejsze myślenie o Ułanach.
/Wypowiedź Piotra Cieplaka (materiał własny Teatru; w przypadku publikacji fragmentów prosimy o podanie źródła)/
Strona przedstawienia Ułani
premiera: 10 marca 2018, Scena przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego
