Aktualności
Po pierwsze człowiek | premiera „Dekalogu”
27/09/2022
Emblemat przedstawienia Dekalog. Fot. Maciej Landsberg, projekt: Elipsy
Wojciech Faruga sięga po ikoniczne dzieło polskiego filmu na podstawie scenariuszy Krzysztofa Kieślowskiego i Krzysztofa Piesiewicza. Premiera Dekalogu→ odbyła się 8 października na Scenie przy Wierzbowej.
Namysł nad moralnymi podstawami współczesności – tamtej i dzisiejszej. Wojciech Faruga sięga po ikoniczne dzieło polskiego filmu, przemyślane na nowo po ponad trzech dekadach. „Całkiem niedawno, kiedy obserwowaliśmy przedpandemiczną i przedwojenną rzeczywistość, wydawało się, że wszystko jest mniej więcej przewidywalne i poruszamy się w jakiejś racjonalności… – mówi reżyser. – Wydaje mi się, że rozważania: co jest dobre, co jest złe, co trzeba, a czego nie wolno są teraz, kiedy ten świat po raz kolejny nam się wymknął, wyjątkowo ważne. Z mocą powracają te wszystkie pytania Kieślowskiego o podstawowe zasady, w które nigdy nie można zwątpić”. (rozmowa z Wojciechem Farugą →)
Na scenie przy Wierzbowej powstało przedstawienie, w którym splata się ze sobą dziesięć epizodów związanych z dziesięcioma biblijnymi przykazaniami i mocno wybrzmiewa pytanie o ich sens w XXI wieku. „W 1988 roku w Polsce nakręcono serial na podstawie Dekalogu. Z jednej strony, sama koncepcja wydaje się niemożliwa, może nawet obrazoburcza – zaznacza Katarzyna Kasia w tekście Nieznośny ciężar moralności zamieszczonym w programie spektaklu. – Nie można przecież tłumaczyć aksjomatów, stanowiących podstawę religii. Z drugiej – i to zostało przez kościół katolicki bardzo docenione – dzięki tym filmom, przykazania zostały nie tylko przypomniane, ale również ożywione. Krzysztof Kieślowski i Krzysztof Piesiewicz stworzyli cykl psychologicznych filmów, których akcję osadzili w realiach późnego PRL. W wywiadzie z Kieślowskim Zdzisław Pietrasik pytał reżysera, czy nie uważa sfilmowania dziesięciorga przykazań za przedsięwzięcie zbyt trudne. Kieślowski odpowiedział: »To jest trudne. Niech pan zauważy, że nikt nigdy nie podważał Dekalogu. Przynajmniej oficjalnie, żadna ideologia. A jednocześnie przykazania łamie się codziennie – kłamiąc, kradnąc, zabijając«*”.
Twórcy teatralnego Dekalogu również koncentrują się na człowieku, wskazują niejednoznaczne i często kalekie relacje międzyludzkie, opowiadają o lęku, bezradności, ale także o nadziei i sile. Postrzegają opowieść o dziesięciu przykazaniach również jako cykl historii o dzieciach i rodzicach. Mówią o tym, co nas kształtuje oraz o sensie i konsekwencjach danych przez Boga nakazów. „Obecność Boga jest problemem i oczywiście pojawiają się tutaj kwestie metafizyczne. Natomiast uważam, że przestrzeń, do której zapraszają nas Kieślowski z Piesiewiczem, to jest przestrzeń człowieka, a nie przestrzeń Boga – podkreśla Faruga. – I myślę, że dziesięć przykazań, jest tym, z czym Bóg zostawia ludzi, dając im wolną wolę i samodzielność. W tym sensie są one o człowieku, a nie o Bogu”. (rozmowa z Wojciechem Farugą →)
* Zdzisław Pietrasik, Średnia przyjemność, cyt. za: Katarzyna Surmiak-Domańska, Kieślowski. Zbliżenie, Warszawa 2019
Adaptację scenariuszy Krzysztofa Kieślowskiego i Krzysztofa Piesiewicza przygotował Davit Gabunia, dramaturgię – Julia Holewińska. Reżyserem spektaklu jest Wojciech Faruga, autorką scenografii, kostiumów i światła – Katarzyna Borkowska, muzykę skomponował Bartosz Dziadosz, autorem choreografii jest Krystian Łysoń.
Występują: Sławomira Łozińska (Zofia, Gospodyni, Sędzina, Kobieta), Edyta Olszówka (Anka, Studentka, Hanka, Przewodnicząca, Córka), Karol Pocheć (Krzysztof, Student, Janusz, Piotr, Mężczyzna, Komputer), Małgorzata Kożuchowska (Magda, Studentka, Ewa, Dziewczyna), Paweł Brzeszcz (Tomek, Student, Jacek), Wiesław Cichy (Michał, Student, Ksiądz, Właściciel, Strażnik, Gazownik), Mateusz Kmiecik (Jerzy, Student, Jeziorski, Marek, Blondyn, Kierownik), Adam Szczyszczaj (Artur, Student, Wojciech, Brodacz), Gabriela Muskała (Elżbieta) oraz Córka (***).
Strona przedstawienia Dekalog →
premiera: 8 października 2022, godz. 19:30, Scena przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego