Aktualności
Żegnamy Ignacego Gogolewskiego
16/05/2022
![](assets/media/aktualnosci/Nekrologi/Ignacy_Gogolewski_Zar.jpg)
Ignacy Gogolewski (Konrad) w Żarze Hamptona w reż. Edwarda Wojtaszka. Premiera w Teatrze Narodowym 4 października 2007. Fot. Stefan Okołowicz
Zmarł Ignacy Gogolewski – romantyk i ironista, jeden z najwybitniejszych aktorów Teatru Narodowego.
Przeżył niespełna 91 lat. Jego kariera rozpoczęła się w Teatrze Polskim w Warszawie, gdzie zdobył sławę rolą Gustawa–Konrada w pierwszych powojennych Dziadach Adama Mickiewicza, wyreżyserowanych tam przez Aleksandra Bardiniego (1955).
Po raz pierwszy był aktorem Teatru Narodowego w latach 1962–1965, za dyrekcji Kazimierza Dejmka. Z ogromnym powodzeniem grał tu szereg ról w dziełach klasyki różnych wieków i kultur (Dionizos w Żabach Eurypidesa, Neron w Brytanniku Jeana Racine’a, rola tytułowa w Ryszardzie II Williama Shakespeare’a, Trofimow w Wiśniowym sadzie Antona Czechowa), a także w polskim repertuarze XIX i XX wieku (Gustaw w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry, Morwicz w Wilkach w nocy Tadeusza Rittnera, Janek w Moście Jerzego Szaniawskiego). Obsadzony jako tytułowy bohater Kordiana Juliusza Słowackiego, wystawionego przez Dejmka na dwustulecie Teatru w roku 1965, wszedł w konflikt z reżyserem odmiennie niż on interpretującym tę rolę i po premierze opuścił zespół. Powrócił do Teatru Narodowego w 2000 roku, zaproszony przez ówczesnego dyrektora Jerzego Grzegorzewskiego i pozostał w zespole aż do przejścia na emeryturę w roku 2009; okazjonalnie występował potem na macierzystej scenie aż do początku obecnego sezonu teatralnego.
Jako aktor uważany był za kontynuatora tradycji Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, do którego sam też odwoływał się chętnie. O jego roli w Brytanniku pisała Leonia Jabłonkówna: „interpretacja opiera się tu na drobiazgowej i przenikliwej analizie psychologicznej, ujętej jednak w karby nowoczesnego stylu gry. Sugestywność i konkretność przekazywanego wizerunku, autentyzm i prawidłowość procesu psychicznego, przychwyconego niejako «in statu nascendi», osiągnięto tu … poprzez wyostrzoną wrażliwość, intuicję i jasnowidztwo diagnosty, zafascynowanego wizją pewnego przypadku klinicznego”. „Gogolewski … przejrzał Nerona, podpatrzył jak na rentgenowskiej kliszy wszystkie tajemnice jego organizmu i przekazuje je z jakąś drapieżną pasją odkrywcy”.
Dystans do odgrywanych przezeń postaci, charakterystyczny był też dla jego drugiego okresu w Teatrze Narodowym. Wspólny tym postaciom był również dystans do świata, w którym działają, ich dyskretna wyniosłość, wystudiowane i świadomie modulowane zachowania podszyte ironią. Gogolewski znakomicie odnalazł się teraz w roli Laurentego z Na czworakach Tadeusza Różewicza, a także w postaciach gombrowiczowskich: zaskakująco starego Szarma w Operetce Jerzego Grzegorzewskiego, czy też Wuja Konstantego – Króla Ignacego – Hrabiego Himalaj w Błądzeniu Jerzego Jarockiego. Drugi typ tworzonych przez niego w tym okresie figur stanowili osamotnieni arystokraci, z odległości przeżytych lat i nabytego doświadczenia obserwujący szaleństwa otoczenia: Eustachy w Ostatnim Tomasza Łubieńskiego, Jan z Gandawy w Ryszardzie II Williama Shakespeare’a, Konrad w Żarze Christophera Hamptona.
Już będąc emerytem wziął udział w jubileuszowym Kordianie Teatru Narodowego (2015, reż. Jana Englerta) jako on sam – Kordian sprzed pięćdziesięciu lat, uosobienie tradycji tej sceny.
Po raz ostatni wyszedł na nią w roku 2021, jednak pamięć o nim pozostanie tu długo.
Artysta zmarł 15 maja. Msza święta pożegnalna odbędzie się 23 maja, o godz. 11:00 w Kościele Środowisk Twórczych na placu Teatralnym w Warszawie. Po mszy nastąpi przejazd do Otwocka, gdzie śp. Ignacy Gogolewski zostanie pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafii św. Wincentego a Paulo.
![Paulina Kinaszewska (Albertynka), Ignacy Gogolewski (Hrabia Szarm), Waldemar Kownacki (Lokaj Władysław), Sławomir Federowicz (Złodziejaszek). Fot. Wojciech Plewiński Paulina Kinaszewska (Albertynka), Ignacy Gogolewski (Hrabia Szarm), Waldemar Kownacki (Lokaj Władysław), Sławomir Federowicz (Złodziejaszek). Fot. Wojciech Plewiński](assets/media/Archiwum_sezonow/Operetka/OPERETKA_galeria_1.jpg)
Paulina Kinaszewska (Albertynka), Ignacy Gogolewski (Hrabia Szarm), Waldemar Kownacki (Lokaj Władysław), Sławomir Federowicz (Złodziejaszek) w Operetce Gombrowicza w reż. Jerzego Grzegorzewskiego. Premiera w Teatrze Narodowym 25 czerwca 2000. Fot. Wojciech Plewiński
![Ignacy Gogolewski (Laurenty), Bożena Stachura (Dziewczyna). Fot. Piotr Grześczyk Ignacy Gogolewski (Laurenty), Bożena Stachura (Dziewczyna). Fot. Piotr Grześczyk](assets/media/Archiwum_sezonow/Na_czworakach/NA_CZWORAKACH_galeria_1.jpg)
Ignacy Gogolewski (Laurenty), Bożena Stachura (Dziewczyna) w Na czworakach Różewicza w reż. Kazimierza Kutza. Premiera w Teatrze Narodowym 26 stycznia 2001. Fot. Piotr Grześczyk
![Na pierwszym planie: Ewa Wiśniewska (Hrabina), Ignacy Gogolewski (Hrabia), Marek Barbasiewicz (Proboszcz), Jarosław Gajewski (Adiutant). Fot. Stefan Okołowicz Na pierwszym planie: Ewa Wiśniewska (Hrabina), Ignacy Gogolewski (Hrabia), Marek Barbasiewicz (Proboszcz), Jarosław Gajewski (Adiutant). Fot. Stefan Okołowicz](assets/media/Archiwum_sezonow/Bladzenie/BLADZENIE_galeria_9.jpg)
Na pierwszym planie: Ewa Wiśniewska (Hrabina), Ignacy Gogolewski (Hrabia), Marek Barbasiewicz (Proboszcz), Jarosław Gajewski (Adiutant) w Błądzeniu wg Gombrowicza w reż. Jerzego Jarockiego. Premiera w Teatrze Narodowym 29 maja 2004. Fot. Stefan Okołowicz
Role Ignacego Gogolewskiego w Teatrze Narodowym: