Aktualności
Dziedzictwo | premiera „Ksiąg Jakubowych”
03/11/2022
Zdjecie promocyjne przedstawienia Księgi Jakubowe. Od góry, od lewej – Magdalena Warzecha, Barbara Wysocka, Henryk Simon, Maja Amsterdamska, Anna Lobedan, Paulina Szostak, Kacper Matula, Anna Grycewicz, Kinga Ilgner, Marta Wągrocka, Joanna Kwiatkowska-Zduń. Fot. Maciej Landsberg, koncepcja: Elipsy; Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego
Nasi przodkowie, tożsamość i przyszłość – Księgi Jakubowe→ Olgi Tokarczuk w inscenizacji Michała Zadary. Premiera przedstawienia odbyła się 12 listopada na dużej scenie Teatru.
Michał Zadara, pracując nad niezwykle gęstą prozą Olgi Tokarczuk, tworzy opowieść o wieku, w którym rozum krzyżuje się z przesądem, a duchowość z materią. Przedstawia na scenie losy pochodzącego z Podola mistyka Jakuba Lejbowicza Franka, a także losy jego wyznawców i wrogów. Jakub Frank to heretyk, zbawca, szalony mistyk, czy polityczny pragmatyk? Jak zmieniają się ludzie i jak przeistacza się świat pod wpływem jego działań?
O niejednoznacznej postaci Franka pisze Przemysław Czapliński w tekście Dwuznaczny mesjasz zamieszczonym w programie spektaklu: „Urodził się jako podolski Żyd, zmarł jako niemiecki baron; zanim osiadł w Polsce (1755– 1773), żył i działał na terenach dzisiejszej Turcji, Rumunii i Grecji. Stworzył żydowską sektę wyznaniową, był politykiem, reformatorem religijnym i samozwańczym mesjaszem. Wyznawał wiele wiar, żadnej nie dochowując wiary: porzucił judaizm na rzecz sabataizmu, potem przyjął islam, z islamu przeszedł na katolicyzm. Stworzył własne wyznanie, ale tuż przed śmiercią prawdopodobnie wybrał prawosławie. Żył w ośmiu państwach, władał pięcioma językami, wyznawał trzech bogów, w końcu uznał się za wcielenie czwartego. Należał do wielu kultur Europy Środkowej, przez wszystkie został odrzucony”.
Na scenie powstał świat nasycony zapachami, barwami, ruchliwością, muzyką. Ale w obrazie XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej, kraju wielu narodowości, wyznań i kultur, odbija się i rzeczywistość dzisiejsza ze wszystkimi jej zagrożeniami i nadzieją na lepszy projekt świata. Twórcy przedstawienia zastanawiają się nad wiarą, doświadczaniem wspólnoty, znaczeniem polskości. „Narodowość, religia, kostium – to są tematy naszej opowieści. My, współcześni Polacy, jesteśmy spadkobiercami bardzo różnych tradycji, narodowości, praktyk. Naszymi przodkami są nie tylko Zagłoba i Marysieńka, ale też Jakub Frank i Maria Szymanowska – podkreśla Michał Zadara. – Nasza literatura, zarówno dawna jak i współczesna, daje nam materiał, byśmy mogli zawalczyć o przedstawianie na narodowej scenie takiego obrazu wszystkich obywateli, który jest adekwatny do współczesności. To jest bardzo wysoko postawiona poprzeczka. Codziennie się z nią zmagamy”. (rozmowa z Michałem Zadarą →)
Oskar Hamerski (Nachman), Paulina Szostak (Chana), Felicja Nizińska (Ewa/Awacza), Henryk Simon (Jakub Frank) w Księgach Jakubowych Olgi Tokarczuk w reżyserii Michała Zadary. Fot. Krzysztof Bieliński
Adaptację powieści przygotowali Barbara Wysocka wspólnie z Michałem Zadarą. Przedstawienie wyreżyserował Michał Zadara, który jest także odpowiedzialny za światło i projekcje wideo. Autorem scenografii jest Robert Rumas, kostiumy przygotowała Julia Kornacka, a muzykę Justyna Skoczek i Michał Zadara.
W ponad dwudziestoosobowej obsadzie na scenie oglądamy: Bartłomieja Bobrowskiego, Annę Grycewicz, Oskara Hamerskiego, Kingę Ilgner, Mirosława Konarowskiego, Waldemara Kownackiego, Piotra Kramera, Joannę Kwiatkowską-Zduń, Annę Lobedan, Kacpra Matulę, Kamila Mrożka, Jerzego Radziwiłowicza, Henryka Simona, Paulinę Szostak, Pawła Tołwińskiego, Magdalenę Warzechę, Martę Wągrocką, Barbarę Wysocką oraz dzieci – Maję Amsterdamską, Felicję Nizińską i Antoniego Bluszcza. Muzykę na żywo wykonuje Justyna Skoczek.
Strona przedstawienia Księgi Jakubowe →
premiera: 12 listopada 2022, godz. 19:00, Sala Bogusławskiego